Thứ Sáu, 30 tháng 5, 2014

ĐỨC ĐẠT LAI LẠT MA TRUYỀN PHÁP CHO PHẬT TỬ NGA TẠI DELHI

Phúc Cường trích dịch

Ngài nhấn mạnh rằng sự chuyển hóa tâm thức là trung tâm của thực hành Phật giáo, đó không phải là thực hành được thực hiện bằng ép buộc. Giáo pháp cần phải được tiếp cận tự nguyện, sử dụng trí tuệ để thấu hiểu tâm nguyện và các con đường dẫn đến mục tiêu giác ngộ tối thượng.
New Delhi, Ấn Độ, 24 Tháng 12 2012 – Trước thính chúng gần 1500 người, trong đó hơn 1 ngàn là người Nga, đã nhiệt thành cung đón, Đức Đạt Lai Lạt Ma giải thích rằng giọng ngài có bị khàn vì gần đây ngài đã thuyết pháp hơn 50 giờ trong hai tuần khi truyền một giáo pháp quan trọng tại Nam Ấn.
Ngài đã tán thán các vị khách tới từ Nga, chia sẻ với họ rằng trong quá khứ có rất nhiều Bậc thầy từ Buryat, Kalmykia và Tuva tới tu học tại Trung tâm Tây Tạng và đã thành tựu pháp. Đây là di sản đang được hồi sinh ngày hôm nay. Đồng thời, có những người khác, ban đầu quan tâm đến triết học Phật giáo và rồi trở thành Phật tử. Ngài chia sẻ rằng trong khi ngài thường khuyên mọi người hãy tiếp tục trì giữ tôn giáo mà họ đã theo từ khi mới sinh mặc dù đôi khi mọi người thấy Phật giáo có thể hữu ích hơn cho họ. Tuy nhiên, ngài nhấn mạnh rằng điều quan trọng là không được đánh mất đi sự tôn kính đối với tôn giáo mà gia đình của mình đã thuộc về.
 
Đức Đạt Lai Lạt Ma chào thính chúng khi bắt đầu ngày
đầu tiên của bốn ngày giảng pháp cho Phật tử Nga ở Delhi, Ấn Độ, ngày 24 tháng 12 năm 2012. Hình ảnh / Yurkov Alex
Về thực hành tâm linh, Đức Đạt Lai Lạt Ma dạy rằng cho dù quan điểm nhân sinh và thế giới của họ có từ góc độ triết học hay không, từ hữu thần hay không, thì tất cả các truyền thống tôn giáo đều đặt trọng tâm vào tình yêu thương và lòng bi mẫn. Ngài cho rằng nguồn gốc của mọi rắc rối đều xuất phát từ bản ngã. Các tôn giáo hữu thần có giải pháp là hướng trọn niềm tin nơi đấng tối cao thì Phật giáo đối trị bản ngã bằng thực hành vô ngã, tận trừ một bản ngã cố định, bất biến, và khuyên dạy chúng ta coi chúng sinh khác quan trọng hơn bản thân mình. Ngài dạy rằng một khi chúng ta đã hiểu các tôn giáo khác nhau đều có cùng chung mục tiêu thì chúng ta có căn cứ để thể hiện sự tôn trọng đối với các truyền thống tôn giáo không phân biệt.
"Gần đây tôi đọc được rằng trong thế kỷ 21, trong 7 tỷ người đang sống ngày nay, có 1 tỷ cho rằng mình không theo một tôn giáo nào, còn 6 tỷ người nhận mình theo một tôn giáo. Nhưng khi chúng ta chứng kiến dường như vẫn có những tín đồ tôn giáo còn dính mắc trong nạn tham nhũng và dường như không giảm bớt đi bản ngã của mình hoặc không chế ngự được các xúc tình tiêu cực trong mình, vậy thì chúng ta có thể đặt câu hỏi niềm tin tâm linh của họ thực sự sâu sắc đến nhường nào. "
Ngài dạy rằng một khi còn bị trói buộc bởi xúc tình tiêu cực, chúng ta sẽ không có hạnh phúc, nhưng khi phát triển tình yêu thương và lòng bi mẫn đối với những người khác, chúng ta sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn và bình an hơn. Sự ghanh đua và ghen tỵ làm gia tăng sợ hãi và nghi ngờ, chúng ta mất đi bằng hữu và trở nên cô đơn. Khi chúng ta tự do khỏi sự sợ hãi, niềm tin và tình bằng hữu sẽ phát triển. Khi tâm bình an, chúng ta sẽ ít lo lắng và tự do khỏi sợ hãi. Ngày nay, các nhà khoa học và nhà tư tưởng cũng đã nhận ra rằng hạnh phúc thật sự đến từ sự bình an nội tâm. "Tâm từ bi mang lại sự bình an nội tâm và nó giúp sức khỏe tốt hơn; vì thế hãy tán thán tâm từ bi".
 Đức Đạt Lai Lạt Ma sau đó đã chuyển sang chủ đề về đạo đức thế tục, ngài tin tưởng rằng trong thế giới vật chất này, chúng ta cần phải tìm những phương cách để thúc đẩy và khích lệ mọi người nuôi dưỡng những giá trị nội tại, nền tảng và nhân văn. Ngài khích lệ thính chúng rằng nếu họ chia sẻ những điều mà họ học hỏi được từ những bài pháp của ngài thì giáo pháp sẽ lan tỏa xa hơn.
Trước khi luận giải về bộ kinh luận của đức Shantideva, ngài đã thỉnh mời thính chúng trì tụng Bát nhã Tâm kinh bằng tiếng Nga. Ngài đã luận giải Phật giáo Tạng truyền hầu hết khởi nguồn từ truyền thống Đại học Nalanda như thế nào, các đạo sư của truyền thống được an trí trên bức Thangka lớn phía sau ngài. Đại Phương trượng Shantarakshita đến Tây Tạng theo lời thỉnh cầu của Hoàng đế Tây Tạng và ngài đã kiến lập giới luật tự viện, dịch kinh điển và tu học Phật pháp. Để điều phục các lực lượng tiêu cực, Hoàng đế đã thỉnh mời Guru Liên Hoa Sinh Padmasambhava. Sau đó, đệ tử của Shantarakshita là ngài Kamalashila cũng đến Tây Tạng và nhiều người Tây Tạng đến Ấn Độ để nghiên cứu. Sau đó, đạo sư Atisha tu học tại Vikramashila, nhưng có nhân duyên sâu dày với Nalanda đã đến Tây Tạng. Cả hai truyền thống Sakya và Kagyu đều có khởi nguồn từ giáo pháp của các đạo sư truyền thống Nalanda.
Đức Đạt Lai Lạt Ma giải thích rằng Phật giáo Tạng truyền bao gồm đầy đủ các lời dạy của Đức Phật. Truyền thống này được kiến lập trên nền tảng giới luật tự viện về bản chất giống như truyền thống Pali. Ngài nhắc tới buổi gặp gỡ gần đây với chư tăng và học giả Thái Lan và các ngài hiểu được rằng sự thực hành của các ngài tương tự như nhau. Mặc dù truyền thống Tạng truyền còn thực hành trí tuệ Bát nhã và Tantra Yoga Tối thượng, nhưng tất cả đều dựa trên nền tảng của Luật Tạng.
Ngài nhấn mạnh rằng sự chuyển hóa tâm thức là trung tâm của thực hành Phật giáo, đó không phải là thực hành được thực hiện bằng ép buộc. Giáo pháp cần phải được tiếp cận tự nguyện, sử dụng trí tuệ để thấu hiểu tâm nguyện và các con đường dẫn đến mục tiêu giác ngộ tối thượng.
 
Đức Đạt Lai Lạt Ma đang chia sẻ trong ngày đầu tiên
của bốn ngày giảng pháp cho Phật tử Nga ở Delhi, Ấn Độ,
ngày 24 tháng 12 năm 2012. Photo / Jeremy Russell / OHHDL
Đức Đạt Lai Lạt Ma luận giải rằng bản chất của tâm là trí tuệ hiểu biết, và rằng chúng ta phải điều phục, tận trừ các phiền não của tâm, các tư tưởng và xúc tình tiêu cực cũng như các dấu ấn của chúng, đã ngăn chặn chúng ta đạt tới sự toàn tri. Để đạt được, chúng ta cần có trí tuệ hiểu biết tính không. Ngài trích dẫn lời tán thán của đức Je Tsongkhapa lên Đức Phật, "Bất cứ lời dạy nào mà đức Thế tôn tuyên thuyết đều dựa trên pháp duyên sinh, Không có giáo pháp nào của ngài không dẫn đến sự bình an".
Giới thiệu về tác phẩm Nhập Bồ Tát hạnh (Bodhicharyavatara) của đức Shantideva, ngài dạy rằng tác phẩm được trước tác vào thế kỷ thứ 8 ở Ấn Độ và là một trong các khai thị trọng yếu để phát triển bồ đề tâm. Đức Đạt Lai Lạt Ma đã thụ nhận luận giải thâm diệu về trước tác này vào năm 1967 từ Khunnu Lama Tenzin Gyaltsen, một Lama Ấn Độ trẻ tuổi đã viếng thăm Tự viện Dzogchen ở vùng Kham, miền Đông Tây Tạng và ngài đã thụ nhận tại đây. Ngài luận giải rằng tiêu đề của tác phẩm có nghĩa là thực hành các công hạnh của một vị Bồ Tát. Những lời dạy nhắc nhở chúng ta quán xét những phẩm chất giác ngộ là gì, giác ngộ có thể chứng đạt được không, và nếu chúng ta thấu hiểu giác ngộ có thể chứng đạt được thì tác phẩm giúp trưởng dưỡng tâm nguyện dẫn dắt chúng sinh cùng đạt tới quả vị giác ngộ.
***
Ngày thứ hai, Ngài bắt đầu buổi thuyết Pháp bằng những chia sẻ: "Tôi không có sự gia trì nào để ban cho các bạn; tôi không cho rằng bản thân mình là Đạt Lai Lạt Ma, mà chỉ là một người giống như mọi người khác. Điều quan trọng là chúng ta đều mong cầu có một cuộc sống an lạc và để có được, chúng ta cần trau dồi bản thân mình.”
 
 Chư tăng từ Nga tụng "Bát Nhã Tâm Kinh" bắt đầu ngày giảng pháp thứ hai của Đức Đạt Lai Lạt Ma cho Phật tử Nga ở Delhi, Ấn Độ, vào ngày 25 Tháng 12 năm 2012. Photo / Jeremy Russell / OHHDL
 Ngài dạy rằng trong số những thần thông mà Đức Phật hiển lộ qua các hành động của thân, ngữ và tâm của mình, chính là các lời thuyết pháp mà ngài đã truyền dạy về sự khác nhau giữa những con đường chân chính và lầm sai. Đức Phật đã chỉ rõ làm thế nào để tìm được hạnh phúc và vượt thoát khổ đau. Sự khổ đau mà chúng ta không mong muốn và hạnh phúc mà chúng ta mong muốn, đều phát sinh từ các nhân. Đau khổ tới chủ yếu do sự thiếu hiểu biết. Mặc dù chúng ta tìm cầu hạnh phúc, nhưng bởi vì vô minh chúng ta có xu hướng tạo ra các nhân của đau khổ. Vì vậy, cần phải biết điều gì mang lại cho chúng ta hạnh phúc và điều gì đưa đến đau khổ. Đức Je Tsongkhapa đã tán thán Đức Phật, "Trong tất cả các công hạnh giác ngộ của đức Thế tôn, khẩu của ngài là tối thượng, do đó bậc hiền trí luôn khắc ghi đến giáo pháp của ngài.”
Đức Đạt Lai Lạt Ma luận giải rằng chúng ta đã tạo ra cho bản thân sự khổ đau bằng cách bám chấp vào hiện tướng của sự vật. Những gì chúng ta cần là thấu hiểu bản chất thực sự của sự vật. Để đạt được, chúng ta cần phải sử dụng trí tuệ của mình một cách tối đa. Chúng ta cần phải tu học, quán xét và điều phục sự vô minh trong mình. Ngài không luận giải toàn bộ kinh luận trong dịp này, ngài dạy, "Các bạn có bộ kinh luận, hãy đọc, làm cho bản thân mình quen thuộc, thấm nhuần và đọc lại nhiều lần cho tới khi các trang trở nên bị chuyển màu vì sử dụng nhiều.”
Đức Shantideva không trước tác bộ kinh luận để giải trí. Nội dung của kinh luận là về những lời Phật dạy và sau đó là các luận giải của những bậc đạo sư. Ngài tuyên bố rằng ngài trước tác bộ luận là để tâm thức mình thấm nhuần với lời kinh. Đức Đạt Lai Lạt Ma đã khuyên cần phải sử dụng trí tuệ để hiểu những lời dạy trong kinh và kiên trì thấu hiểu. Ngài một lần nữa trích dẫn lời đạo sư Je Tsongkhapa: "Vì vậy, bậc hiền trí có tâm nguyện thực hành điều phục tâm bằng trí tuệ.” Lời dạy này có nghĩa là chúng ta nên suy xét về lời kinh, không chỉ lặp đi lặp lại với chỉ riêng mình, mà cần đặt câu hỏi, quán sát ý nghĩa lời kinh, đối chiếu với các kinh nghiệm của riêng của mình và so sánh những gì chúng ta khám phá được với kinh nghiệm của người khác. Cuối cùng, điều này sẽ mang lại cho chúng ta tới điều quan trọng là trưởng dưỡng một trái tim nồng ấm.
Trong tiếng Tây Tạng, từ thiền định có ý nghĩa làm cho tâm mình thấm nhuần với giáo pháp và những con đường thực hành. Đức Đạt Lai Lạt Ma so sánh với việc đào tạo một phi công. "Khi lần đầu tiên nhìn vào buồng lái ta cảm thấy hoang mang và mất tự chủ, nhưng cuối cùng, thông qua rèn luyện và quen thuộc tan nắm vững những gì cần phải được thực hiện. Quý vị cần phải sử dụng trí thông minh của mình."
Chuyển từ chương thứ nhất tới chương thứ chín, ngài đã tụng đọc, "Tất cả những thực hành này đều được truyền dạy bởi đức Đại Hùng lực vì lợi ích của trí tuệ tối thượng"
Bởi vì vô minh, chúng ta cần phải phát triển trí tuệ nội chứng; chúng ta cần phải thấu hiểu bản chất thực sự của sự vật. Giáo dục là quan trọng vì đó là cách chúng tôi thu nhận kiến ​​thức.Trong trường hợp này, chúng ta cần phải điều phục sự thiếu hiểu biết về nhân quả và thực tướng của sự vật. Tất cả những ai mong muốn an bình sự khổ đau cần phải phát triển trí tuệ. Chương chín đề cập đến hai loại người: phàm phu và hành giả yogi. Thuật ngữ Tây Tạng cho hành giả bao gồm hai nội dung, một là ý nghĩa đích thực và thứ hai là thấm nhuần được ý nghĩa đó. Vì vậy, hành giả yogi là những bậc thấm nhuần được ý nghĩa đích thực. Đức Đạt Lai Lạt Ma đã đưa ra một so sánh giữa người bình thường hôm nay, những người không biết suy xét và chỉ thụ hưởng những thứ họ nhìn thấy hoặc nghe thấy, và các nhà khoa học, những người không hài lòng với những phạm vi đó bởi vì họ liên tục tìm hiểu để thấu hiểu về thực tại.
 
Đức Đạt Lai Lạt Ma với đội ngũ nhân viên nhà bếp của khách sạn Kempinski, địa điểm thuyết pháp cho Phật tử Nga tại Delhi, Ấn Độ, ngày 25 tháng 12 2012. Photo / Jeremy Russell / OHHDL
Trở lại chương một, những lợi ích của tâm nguyện lợi tha, bồ đề tâm giác ngộ đã được triệu thỉnh: “Khát ngưỡng tự do và dẫn dắt chúng sinh tới tự do, làm đoạn trừ những nhân cho sự tái sinh vào cõi thấp. Tất cả các mục đích cho dù tạm thời hay tối thượng đều có thể được viên mãn thông qua bồ đề tâm nguyện. Vì vậy, con xin đỉnh lễ lên bồ đề tâm. " Ngài trích lời của đại thành tựu giả Yogi thế kỷ XIX, Shakya Shri: "Khi con hoan hỷ, con hồi hướng tất thảy công đức cho chúng sinh; khi không hạnh phúc, con xin nguyện nhận sự đau khổ của tất cả chúng sinh, và qua đó xin nguyện đem công đức này làm cạn đi đại dương của khổ đau."
Xác định bản chất của bồ đề tâm trong Tràng hoa của sự Thực chứng Quang minh, đức Di Lặc đã dạy: "Đó là tâm nguyện toàn hảo để chứng đạt Phật quả vì lợi ích tất thảy chúng sinh. Khi trưởng dưỡng bồ đề tâm, trước tiên hãy khai triển tâm từ bi, mong nguyện giải thoát chúng sinh khỏi khổ đau, trên nền tảng đó khởi phát tâm nguyện thành Phật.”
Tâm tỉnh thức gồm hai phần: tâm nguyện và tâm hạnh. Cũng giống như mong muốn đi và hành động đi. Quý vị có một điểm đến trong tâm và mong muốn đến đó; sau đó quý vị thực sự khởi hành.
***
 
Đức Đạt Lai Lạt Ma truyền trao giáo pháp cho Phật tử Nga tại Delhi – ngày thứ ba 26 tháng 12 năm 2012 New Delhi, Ấn Độ
Sau khi thính chúng trì tụng Bát nhã tâm Kinh, ngài yêu cầu thính chúng tụng đọc các câu kệ của chương hai và đến câu 23 của chương ba trong Nhập Bồ tát hạnh, bởi đó bao gồm các câu Bảy chi thực hành. Về khóa lễ để khai triển bồ đề tâm nguyện và bồ đề tâm hạnh, ngài dạy rằng có thể được cử hành trước một biểu tượng nhưng sẽ hiệu quả hơn nếu được cử hành dưới sự hướng đạo của một bậc thầy. Ngài cũng chỉ rõ hai câu kệ đầu mà mọi người trì tụng là quy y Phật, Pháp, Tăng và hai câu cuối là khai triển bồ đề tâm chứng đạt giác ngộ. Sau đó trì tụng hai câu kệ từ chương ba, phát sinh bồ đề tâm nguyện và thụ giới bồ tát. "Nguyện con có thể chứng đạt giác ngộ vì lợi ích của hết thảy chúng sinh; và nguyện con có thể tận trừ tất cả phiền não và chứng đạt được tất cả những phẩm chất giác ngộ."
"Chúng ta thấy rằng giác ngộ là có thể" ngài chia sẻ, "bởi vì không có sự khác biệt giữa bản chất tính không của tâm chúng ta và tâm của một vị Phật. Bởi vì tâm không tồn tại cố hữu, nên chúng ta có thể tận trừ các phiền não. Chúng hòa tan vào như thị và khi đó chúng ta được tịnh hóa khỏi những bất thiện tiêu cực. Và khi tịnh hóa được những tiêu cực, chúng ta cũng phát triển những phẩm chất giác ngộ của một vị Phật. "
Đức Đạt Lai Lạt Ma trong ngày thứ ba của buổi giảng pháp
bốn ngày cho nhóm Phật tử Nga ở Delhi, Ấn Độ, ngày 26 tháng 12 năm 2012. Photo / Tenzin Choejor / OHHDL 
Đức Đạt Lai Lạt Ma đã tiếp tục thảo luận bản chất tịnh quang và sự tỉnh thức của tâm, ngài chỉ ra rằng không có gì có thể chấm dứt tính tịnh quang và tỉnh thức cho nên những ô nhiễm của tâm có thể được tận trừ.
Về truyền thừa pháp thực hành đức Phật Dược Sư mà ngài sẽ truyền trao quán đỉnh, ngài chỉ dạy rằng pháp thực hành này khởi xuất từ linh kiến thanh tịnh của đức Dalai Lama đời thứ V. Ngài đã hài ước rằng trong khi các đời Đạt Lai Lạt Ma thứ II, III, V và XIII đều có các linh kiến thì đời thứ XIV lại không có gì cả mặc dù đời này dường như có vẻ là đời hóa thân được biết tới nhiều nhất.
Về những lợi lạc của pháp thực hành đức Phật Dược Sư, Đức Đạt Lai Lạt Ma dạy rằng nếu chúng ta thực hành và trì giữ việc nhập thất, chúng ta có thể chứng đạt lợi lạc để vượt qua bệnh tật.
Vào buổi chiều, Đức Đạt Lai Lạt Ma khẩu truyền những bài kệ của các chương thứ hai và thứ ba Nhập Bồ tát Hạnh, thi thoảng thoảng dừng lại để luận giảng. Ngài dạy rằng, "Điều quan trọng là có sự tự tin về khả năng đạt đến giác ngộ. Cội rễ của tâm tỉnh thức là lòng đại bi và để phát triển trước tiên quý vị phải hiểu được khổ đau là gì, luôn khắc ghi trong tâm rằng Đức Phật sẽ không thuyết dạy về khổ đau nếu chúng ta không có cơ hội để giải thoát khỏi nó. "Quý vị càng quan tâm tới chúng sinh khác, cảm thấy họ gần gũi với mình, tâm nguyện của quý vị muốn giải thoát họ khỏi khổ đau sẽ càng mạnh mẽ. Một trong những phương pháp để phát triển tâm từ bi và tâm tỉnh thức, Phương pháp Bảy thứ lớp Nhân quả, nhấn mạnh tới lòng tốt của những chúng sinh khác, ngay cả khi họ không phải là cha mẹ của bạn. Tuy nhiên, cả Bồ tát Long Thọ và đức Shantideva đều sử dụng các phương pháp cho-nhận, trao đổi bản thân cho người khác. "
 
Thính chúng lắng nghe trong ngày thứ ba Đức Đạt Lai Lạt Ma giảng Pháp cho Phật tử Nga ở Delhi, Ấn Độ,ngày 26 tháng 12 2012. Photo / Tenzin Choejor / OHHDL
Ngài đã khuyến lệ rằng nên thực hành đều đặn hàng ngày, dần dần sẽ có sự tiến bộ. Liên hệ với sự thực hành của chính bản thân, ngài chia sẻ: "Tôi từng tôn kính bồ đề tâm, nhưng khi khai triển trong thực tế, tôi lại cảm thấy dường như xa lạ. Tuy nhiên, sau khi nghe luận giải về Nhập Bồ tát hạnh, tâm tỉnh thức trở nên gần gũi hơn và sự khai triển, trưởng dưỡng bồ đề tâm bắt đầu trở thành hiện thực.
Phúc Cường trích dịch
Nguồn: Dalalama.com/news
(Đạo Phật Ngày Nay)

Thứ Năm, 29 tháng 5, 2014




                     Đ Giết Mt Người M 
 
Bạn có thể bỏ qua mẩu tin này trong hàng đống tin tức hàng ngày, nhưng hiện nay có báo cáo cho biết một người nào đó ở Pakistan đã đăng quảng cáo trên báo chí là sẽ trao một giải thưởng cho bất cứ người nào giết được một người Mỹ, bất kỳ người Mỹ nào cũng được.
 
Vì thế nha sĩ người Úc này ngay ngày hôm sau đã viết một bản thông báo cho mọi người hiểu tường tận người Mỹ là ai, người Mỹ là thế nào, để mọi người có thể nhận diện khi gặp một người Mỹ !
 
Một người Mỹ có thể là một người Anh, hoặc người Pháp, người Ý, người Ái Nhĩ Lan, người Đức, người Tây Ban Nha, người Ba Lan, người Nga hoặc người Hy Lạp.
 
Một người Mỹ cũng có thể là một người Canada, người Mễ Tây Cơ, người từ Châu Phi, người Ấn Độ, người Trung Quốc, người Nhật, người Việt Nam, người Hàn Quốc, người H’ Mông, người Khmer, người Thái Lan, người Úc, người Mã Lai, người Iran, người Trung Đông, người Ả Rập, người Pakistan hoặc người Afghanistan.
 
Một người Mỹ còn có thể là người Comanche, người Cherokee, người Osage, người Blackfoot, người Navaho, người Apache, người Seminole hoặc là con dân của một trong những bộ tộc thổ dân da đỏ bản địa Mỹ trước kia.
 
Người Mỹ có thể theo đạo Thiên Chúa giáo, đạo Tin Lành, Do Thái giáo, đạo Phật, đạo Hồi.
 
Sự thật là số người theo đạo Hồi ở Mỹ đông hơn là ở  Afghanistan .
 
Sự khác biệt duy nhất là ở Mỹ, người ta có thể tự do sùng bái một tín ngưỡng nào đó mà họ đã lựa chọn.
 
Người Mỹ cũng có thể là một người được quyền tự do không tin vào bất kỳ tín ngưỡng nào.
 
Chính vì thế mà họ sẽ chỉ phải trả lời trước Thượng Đế, chứ không phải là trước nhà cầm quyền hoặc trước một nhóm vũ trang nào đó tự phong cho mình cái quyền phát ngôn thay cho nhà cầm quyền hay Thượng Đế.
 
Người Mỹ sống trong một đất nước trù phú nhất thế giới.
 
Cội nguồn của sự trù phú này là ở Tuyên ngôn Độc Lập của họ, thừa nhận rằng Thượng Đế đã ban cho mỗi người cái quyền được tự do mưu cầu hạnh phúc.
 
Người Mỹ rất độ lượng.
 
Người Mỹ đã chìa tay ra để giúp đỡ tất cả những dân tộc nào cần đến mình trên thế giới, mà chưa bao giờ đòi hỏi được trả ơn.
 
Khi đất nước Afghanistan bị xâm chiếm bởi quân đội Soviet  20  năm trước đây, người Mỹ đã đến cùng với vũ khí và tiếp liệu giúp cho người dân xứ này đứng lên giành lại đất nước !
 
Trước ngày 11 tháng 9 định mệnh ấy, người Mỹ đã viện trợ cho dân nghèo  Afghanistan với số lượng nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác trên thế giới.
 
Biểu tượng quốc gia của Mỹ.
 
 
Tượng Nữ Thần Tự Do chào mừng những người đói nghèo và kiệt sức, những người đã bị chính quê hương mình từ chối, những kẻ vô gia cư, những người bị dập vùi sau cơn bão tố !
 
Thế rồi, sau đó chính họ là những người đã xây dựng nên nước Mỹ của ngày hôm nay !
 
Một số người trong số họ đang làm việc tại Tòa Tháp đôi (New York) vào buổi sáng 11  tháng 9 năm 2001, phấn đấu làm sao có được một mức sống tốt hơn cho gia đình của mình !
 
Thống kê cho thấy các nạn nhân ở tòa Tháp Đôi (New York) hôm ấy đã đến từ ít nhất 30 quốc gia, nền văn hóa, và ngôn ngữ ban đầu khác nhau, kể cả những kẻ trước kia đã từng giúp đỡ và ủng hộ các tên khủng bố. 
 
       Vậy bạn hãy cố gắng giết một người Mỹ nếu bạn thực sự phải làm như thế !?
 
       Hitler đã giết !
 
       Tướng Tojo của phát xít Nhật cũng đã giết !
 
       StalinMao Tse-Tung, cùng các tên bạo chúa khát máu khác trên thế giới cũng đã giết !...
 
Nhưng khi giết hại người Mỹ như vậy tức là bạn đã tự giết hại chính mình !
 
Vì người Mỹ không phải là một người đặc biệt ở một nơi đặc biệt nào đó trên trái đất này.
 
Họ là hiện thân cho tinh thần tự do của loài người !
 
Tất cả những người cùng đề cao tinh thần tự do ấy, cho dù họ ở bất cứ nơi đâu trên thế giới này thì cũng được xem như là một người Mỹ !
 
Hãy để thông điệp này bay đi !
 
Xin hãy để nó bay đi khắp thế giới !
 
Hãy giúp nó luân chuyển giữa tất cả các bạn bè của chúng ta.
 
Nó sẽ nói lên tất cả, nói tiếng nói tự do chung cho tất cả chúng ta !
 
Xin đừng xóa mà hãy gửi nó đi !
 
Xin cảm ơn tất cả các bạn !
 
(Lá thư này được viết bởi một nha sĩ người Úc. Biên dịch theo bản gốc tiếng Anh)
 
Sưu tầm

SẮC MÀU THIÊN NHIÊN PHẢN CHIẾU



natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1
natural-mirror1

Bàn chân nói gì về sức khỏe của bạn

Theo bác sĩ Jane Anderson, Chủ tịch Hiệp hội American Association of Women Podiatrics, bạn chỉ cẩn kiểm tra bàn chân là có thể phát hiện mọi vấn để về sức khoẻ của bạn từ bệnh tiểu đường tới tình trạng thiếu dinh dưỡng.
Bàn chân trái và phải cung cấp rất nhiều dữ kiện sâu sắc vể sức khoẻ  Cả hai bàn chân gộp lại chứa một phẩn tư số xương trong cơ thể,  Ngoài ra  mỗi bàn chân cũng có 33  khớp xương, 100 gân, các cơ và dây chằng, và một số không đếm xuể những dây thần kinh và mạch máu chạy từ khắp ngả tới tim, cột sống và não.
Những vấn đề ở bàn chân không giải quyết có thể có những hậu quả  không ngờ.   Chẳng hạn như  bàn chân bị đau không chữa trị thường làm cho người bệnh ít đi lại hơn và do đó dễ lên cân hoặc bị mất thăng bằng một cách bất bình thường làm tăng rủi ro té ngã  và  gãy xượng.
Vì vậy, nếu bàn chân gởi một trong 18 “thông điệp” dưới đây thì sức khỏe của bạn chắc chắn  có vấn đề
1- Móng chân hơi trũng xuống, lõm vào hình muỗng toenails slightly sunken , spoon shaped indentations
Đó là triệu chứng bị thiếu máu (thiếu chất sắt) vừa phải tới trầm trọng. Điều này xẩy ra vì trong các tế bào máu không có đủ huyết cầu tố (hemoglobin) tức là một loai protein giầu chất sắt chuyển tải oxygen. Chảy máu bên trong cơ thể (như trường hợp viêm loét) hay mất nhiều máu trong thời kỳ kinh nguyệt có thể  dẫn tới bệnh thiếu máu (anemia)
Những dấu hiệu khác: Ngón tay cũng như ngón chân, da và nền của móng (nail bed) đều tái nhợt. Móng cũng có thể dể gãy, và bàn chân cảm thấy lạnh. Mệt mỏi là dấu hiệu “hàng đầu” của bệnh thiếu máu, ngoài ra hơi thở ngắn(shortness of breath), choáng váng khi đứng và nhức đầu
Điều phải làm  Muốn định bệnh thiếu máu thì cần làm thử nghiệm đếm máu toàn phần (complete blood count) . Khám sức khỏe có thể giúp tìm ra nguyên nhận thiếu máu. Bước đầu của trị liệu là thuốc bổ sung chất sắt và thay đổi chế độ ăn uống để cơ thể có thêm chất sắt và vitamin C ( vitamin C gia tăng sự hấp thu chất sắt trong cơ thể)
2- Bàn chân hay ngón chân không có lông hairless feet or toes
Sư lưu thông máu yếu kém, thường xẩy ra do mạch máu bị bệnh ,có thể làm mất lông nơi bàn chân. Khi mà tim không có khả năng bơm đủ máu cho chân tay vì bệnh xơ cứng động mạch(arteriosclerosis) tức là khi động mach bị cứng lại thì cơ thể phải ưu tiến hóa việc sử dụng máu. Ngón chân cũng như bàn chân chỉ có ưu tiên thấp.
 
 
Những dấu hiệu khác  Vì dòng máu tới chân yếu nên bạn khó mà bắt được nhịp mạch nơi bàn chân (khi đè ngón tay trên mu bàn chân hay bên trong cổ chân). Khi bạn đứng thì bàn chân ửng đỏ hay tối mầu (dusky), nhưng khi bạn giơ chân lên thì nó lại tái nhợt ngay. Da chân sáng bóng. Những người mà sư lưu thông máu  yếu kém đều có thể đã biết là họ bị bệnh tim mach (như bệnh tim hay động mạch cảnh)  nhưng có thể chưa nhận thức được là họ có vấn đề về  lưu thông máu
Điều phài làm Giải quyết các ”vấn đề” cho mach máu có thể giúp cải thiện sự lưu thông máu trong cơ thề. Lông ngón chân ít khi mọc lại… nhưng về điểm này chắc cũng chẳng ai quan tâm..
3. Chuột rút thường xẩy ra nơi bàn chân charley horses
Đau nhói bớt chợt do chuột rút nơi bàn chân—cơ bản do sự co rút mạnh của cơ—có thể xẩy ra do những sự cố đoản kỳ  như tập thể dục hoặc cơ thể loại nước(dehydration).  Nhưng nếu chuột rút bàn chân thường hay xẩy ra thì có thể chế độ ăn uống của bạn thiếu calcium, potassium hay magnesium.  Các phụ nữ mang thai ở thời kỳ thứ ba đặc biệt dễ bị chuôt rút ở bàn chân vì lượng máu tăng và sự lưu chuyển máu (circulation) nơi bàn chân suy kém
 
 
Những dấu hiệu khác . Chứng chuột rút “charley horses” có xu hướng đột nhiên xẩy ra, nhiều khi trong khi bạn đang nằm nghỉ. Nó có thể chỉ là một lẩn co thắt đau đớn đơn độc mà cũng có thể là một đợt những co thắt . Dù thế nào đi chăng nữa, sự đau đớn có thể kéo dài sau đó
Điều phải làm- Bạn hãy uốn cong (flex) bàn chân và  xoa bóp nơi bị đau. Bạn cũng có thể áp trên vùng bị đau một túi lạnh hoặc chà sát với cồn. Để tránh chuột rút, bạn hãy căng duỗi (stretch) bàn chân trước khi đi ngủ, sau đó uống một ly sữa ấm (đểcó thêm calcium)
4- Vết đau dưới bàn chân không lành  sore that won’t heal on the bottom of the feet
Đây là một dấu hiệu chính yếu của bệnh tiểu đường.Mức glucoz-huyết cao làm tổn thượng dây thẩn kinh của chân--điều này có nghĩa là những vết xước , vết đứt da,hay vết viêm tấy nhẹ gây ra bởi sức đè  hay cọ sát trên bàn chân thường không được để ý tới. Nếu không được điều trị, các vết loét này có thể dẫn đến nhiểm khuẩn , đôi khi phải cắt cụt chân
Những dấu hiệu khác
Những vết đứt trên da bàn chân chảy nước, có mùi phải được đặc biệt chú ý vì có thể đã có từ lâu. Những triệu chứng khác của bệnh tiểu đường là khát nước, hay đi tiểu, mệt mỏi, mắt nhìn thấy mờ, đói bụng nhiều và sụt cân
Điều phải làm Chữa trị tức thới vết loét và gặp bác sĩ về bệnh tiểu đường.Người bị tiểu đường cần phải kiểm tra bàn chân của mình mỗi  ngày và đi khám bệnh mổi ba tháng
5- Bàn chân lạnh cold feet
Đặc biệt phụ nữ thường hay than phiền chân lạnh. Có thể  là không có vấn đề gì quan trọng, nhưng cũng có thể là do bệnh tuyến giáp (thyroid). Phụ nữ tuổi trên 40 có chân lạnh thường có tuyến giáp không hoạt đông tốt. Hạch tuyến giáp có chức năng điều hòa thân nhiệt và sự chuyển hóa (metabolism).  Sư lưu chuyển máu suy kém có thể cũng là nguyên nhânlàm chân lạnh
Những dấu hiệu khác  Các triệu chứng của bệnh giảm năng tuyến giáp (hypothyroidism)  khó nhận ra vì cũng là triệu chứng cũa nhiều bệnh khác ( mệt mỏi, trầm cảm, sụt cân, da khô)
Điều phải làm  Nhựng lớp chất cách nhiệt thiên nhiên giữ nhiệt tốt nhất ( tỉ dụ bí-tất len).  Nếu bạn có những bệnh nào khác thì khi gặp bác sĩ bạn nên cho bác sĩ biết vể chứng lạnh chân của bạn. Tuy nhiên , ngoài việc trị liệu bẳng cách cho uống thuốc ( nếu bạn có bệnh tuyến gìáp) , thì triệu chứng lạnh chân không dễ gì giải quyết được..
6- Móng chân dày, vàng, trông xấu xí Thick, yellow, downright ugly toenails
Đây là dấu hiệu có nấm (fungus) ờ dưới móng chân. Nấm onychomucosis có thể tồn tại cả nhiều năm mà không gây đau đớn. Tới khi  bạn đã thấy hậu quả gây xấu xí của nó thì tình trạng nhiễm khuẩn đã nặng và có thể lan sang tất cả các móng chân và ngay cả các móng tay
 

 
Những dấu hiệu khác   Móng chân cũng có thể có mùi và trở thành đen. Dễ bị nhất là những người có bệnh tiểu đường, lưu thông máu không tốt và thiếu miển nhiễm như viêm đa khớp dạng thấp  (immune-deficiency disorders). Người cao tuổi có khó khăn trong việc đi lại ,đôi khi là vì các móng chân quá dày khó cắt,  nên họ bỏ mặc gây ra đau đớn
Điều phải làm Nên đi bác sĩ chuyên môn để chữa trị. Trong những ca nặng, các thuốc chống nấm bán tự do không hiệu nghiệm bẳng sự kết hợp thuốc bôi khu trú với thuốc  uống và cắt bỏ các phần móng bị bệnh. Các thuốc chống nấm thuộc thể hệ mới có ít tác dụng phụ hơn các thuốc loại cũ.
7- Ngón chân cái đột nhiên to ra ,trông mà ghê A suddenly enlarged, scary-looking big toe
Có thể là do bệnh gút (thống phong). Bệnh gút hiện nay hãy còn thấy nhiểu, và bạn có thể mắc bệnh này trước khi 65 tuổi. Bệnh gút là một dạng viêm khớp ,gây ra do cơ thể có quá nhiều acid uric.Sự tích  tụ acid uric tạo thành những tinh thể hình kim , đặc biệt khi nhiệt độ cơ thể thấp. Thế mà, phẩn lạnh nhất của cơ thể lại là phẩn ở  xa tim nhất…..và đó chính là ngón chân cái. Vỉ vậy ,trong ba phần tư các trường hợp, dấu hiệu đầu tiên của bệnh gút là sáng sớm khi tỉnh dậy bạn thấy khớp ngón chân cái xưng tấy đỏ
 
 
Những dấu hiệu khác.  Sưng tấy và da bóng đỏ hay đỏ tía—cùng với cảm giác nóng và đau—cũng có thể xẫy ra nơi mu bàn chân, gân gót chân , đầu gối và khuỷu tay. Ai cũng có thể mắc bệnh gút, nhưng đặc biệt là đàn ông ở các độ tuổi 40 và 50..Phụ nữ thường bị gút sau kỳ mãn kinh
Điều phải làm  Đi khám bác sĩ để kiểm soát nguyên nhân gây bệnh bằng cách thay đổi chế độ ăn uống và uống thuốc
8- Cả hai bàn chân bị tê  Numbness in both feet
Mất “cảm giác” hay cảm thấy  như có kim châm nơi bàn chân là dấu hiệu của bệnh thần kinh ngoại biên (peripheral neuropathy), tức hệ thẩn kinh ngoai biên bị tổn thương.  Đây là cách cơ thể  chuyển tin từ não và dây cột sống tới toàn bộ phẩn còn lại cũa cơ thể. Bệnh thần kinh ngoại biên có nhiều nguyên nhân, nhưng chính nhất là bệnh tiểu đường và uống quá nhiểu rượu. Hóa trị liệu (chemotherapy ) cũng là một nguyên nhân thông thường khác
Những chỉ dấu khác  Cảm giác kiến bò  hay nóng cũng có thể xuất hiện ờ các bàn tay và có thể lan sang cánh tay và cẳng chân.  Nếu  nhẹ hơn thì bạn có thể có cảm giác như luôn luôn đeo găng tay hay đi bí-tất quá nặng
Điều phải làm  Đi khám bác sĩ để tìm nguyên nhân (đặc biệt là nếu nguyên nhân không phải là vì nghiện rượu) Không có cách chữa khỏi bệnh thẩn kinh ngoại biên, nhưng có thuốc làm giảm đau và thuốc chống trầm cảm trị các triệu chứng
9- Đau các khớp xương ngón chân Sore toe joints
Viêm đa khớp dạng thấp (rheumatoid arthritis-RA) ,một bệnh thoái hóa khớp,  thường xẩy ra nơi các khớp xương nhỏ như ở ngón chân và các đầu xượng bàn tay.
 
 
Những chỉ dấu khác  Xưng  và cứng đơ thường kèm theo đau nhức.  Sự đau đớn có tính cách đối xứng tức là xẩy ra cùng một lúc chẳng hạn như cho cả hai ngón chân cái hay cho cả hai ngón tay chỏ. Viêm đa khớp dạng thấp (RA)  phát triển đột ngột hơn viêm khớp thoái hóa , và  cơn đau lúc có lúc không.  Phụ nữ có rủi ro bị bệnh này gấp bốn lần đàn ông
Điều phải làm  Luôn luôn phải kiểm tra để tìm nguyên nhân của mổi khớp đau. Đối với viêm đa khớp dạng thấp (RA) có nhiều thuốc và liệu pháp có thể giảm thiểu sự đau đớn và bảo tồn chức năng, tuy nhiên  đinh bệnh sớm rất quan trọng vì giúp tránh được sự biến dạng (như các ngón chân có thể  lệch sang bên)
10- Ngón chân có vết lằn Pitted toenails
Đối với phân nửa số người bị bệnh vảy nến (psoriasis), bệnh ngoài da này cũng xuất hiện trên móng tay móng chân dưới dạng nhiều lỗ nhỏ, sâu hoặc nông. Hơn ba phần tư số người bị bệnh viêm khớp vảy nến (psoriatic arthritis) , một căn bệnh ảnh hường lên khớp và da, cũng có những nốt hay lẳn trên móng tay móng chân
 
 
Những chỉ dấu khác: Các móng tay móng chân  cũng có thể dày hơn , và cũng có thể có mầu vàng nâu hoặc có những đốm mầu cá hồi.. Các đầu xương gần móng nhất cũng sẽ trở thành khô, đỏ và sưng tấy
Điều phải làm  Dùng thuốc trị được cả bệnh vẩy nến và bệnh viêm khớp vảy nến Mặt nển của móng có thể phục hồi được trong nhiều trường hợp nhất là khi trị liệu sớm
11- Không nhấc  bàn chân khỏi gót chân được Being unable to raise the foot upward from the heel
Sự mất khả năng đưa cổ chân và các ngón chân lên khi bước đi ( foot drop) là dấu hiệu tổn thương dây thẩn kinh hay cơ bắp bắt ngưốn từ nơi xa bàn chân như từ lưng hay vai hoặc cổ. Nhiều thuốc hoá trị liệu cũng có hậu quả như vậy
 
 
Những dấu hiệu khác  Bạn cũng có thể thấy đau hay tê, nhưng không nhất thiết. Đôi khi  bạn cảm thấy đau ở phẩn cẳng chân trên hay ở  phần dưới  cột sống  tại chổ mà dây thần kinh bị  cấn (vì tổn thương hay khối u). Trong một vài trường hợp khi người bệnh bướcchân đi thì bàn chân họ kéo lê trên  mặt đất. Rất ít khi bệnh này xẩy ra cùng môt lúc cho cả hai bàn chân
Điều phải làm Báo cáo triệu chứng nghiêm trọng này cho bác sĩ.  Bệnh này có thể được hồi biến hoặc trở thành vĩnh viển tùy theo nguyên nhân và liệu pháp
12- Da khô, dể bong ra từng mảnh Dry, flaky skin
Đây là dấu hiệu bệnh nấm da chân (athlete’s foot), một bệnh nhiễm khuẩn do nấm , thường bắt đầu với  da khô và ngứa rồi sau đó da bị xưng và giộp.  Khi bọng giộp vỡ thì nhiểm khuẩn sẽ lây lan
 
 
Những dấu hiệu khác  Bênh nấm da chân xuất hiện trước tiên ở kẽ các ngón chân.Nó có thể lan xuống gan bàn chân và ngay cả tới các phần khác trên cơ thể (như nách hay háng) thưòng ra vì ngứa gãi
Điều phải làm Bệnh nhẹ có thể tự chữa bằng cách ngâm chân rồi lau khô bàn chân. Sau đó giữ cho bàn chân khô bằng cách rắc bột vào giầy và bí-tất.  Nếu bệnh không thuyên giảm trong vòng  hai tuần lể hoặc nhiễm khuẩn trở thành nặng hơn thì phải dùng thuốc khử nấm bôi khu trú hay thuốc uống
13- Ngón chân đổi thành mẩu tam tài  Toes that turn patriotic colors
Khi trời lạnh, bệnh Raynaud (hay hiện tượng Raynaud) làm tứ chi chuyển mầu, trước tiên sang mầu trắng, sau đó sang mầu xanh rồi cuối cùng sang mầu đỏ trước khi trở  về mầu tự nhiên.Vì những lý do không được hiểu rõ,  các mạch máu ở những vùng này co thắt lại(vasospasm) hay phản ứng một cách quá mức tạo sinh mầu tam tài
 
 
Những dấu hiệu khác Những vùng bị ảnh hưởng thông thường là các ngón tay, mũi, môi, và thùy tai. Các vùng này khi sờ vào thấy lạnh và bị tê. Phụ nữ và những người ở miền  lạnh bị bệnh Raynaud thường hơn . Người ta thường mắc bệnh này vào  tuổi trước 15 hay sau 40. Căng thẳng tâm thần (stress) cũng có thể kích phát bệnh nàyl
Điều phải làm  Khám bác sĩ để lấy thuốc làm nở rộng mạch máu
14- Bàn chân bị đau thốn khì bước đi Feet that are really painful to walk on
Các xương gẫy do stress không được chẩn đoán là  nguyên nhân thông thường của chứng đau bàn chân. Người bệnh có thể cảm thấy khó chiu dọc theo lề bàn chân, ở gan bàn chân hoặc khắp bàn chân. Các xương gẫy này--thường xẩy ra lập lại nhiều lẩn--có thể được gây ra bởi một nguyên nhân khác, thường là bệnh  giảm mật độ xương (osteopena) đặc biệt đối với phụ nữ ngoài 50 tuổi, hoặc một dạng thiếu dinh dưỡng (malnutrition) như thiếu vitamin D (liên quan tới sự hấp thu calcium) hay biếng ăn(anorexia).
Những du hiệu khác- Thường ra bạn vẫn có thể đi lại khi xương bàn chân bị gẫy, vì bạn chỉ thấy  đau.mà  thôi (có một số người bạo gan chịu đau như thế suốt cả năm)
Điều phải làm  Đi khám bác sĩ bộ khoa khi thấy đau bàn chân.Chẳng hạn như nếu bạn đi du lịch Châu Âu trong ba tuần với đôi giẩy không được tốt thì bạn có  thể bị  đau bàn chân  Trái lại  môt phụ nữ  55 tuối, thường chỉ  ở nhà ,mà bàn chân bị đau thì lại phải đi đo mật độ xương. Chụp hỉnh tia X cũng có thể giúp phát hiện những vấn đề liên quan tới dinh dưỡng
15- Đầu ngón chân bị xưng u Toes that bump upward at the tips
Khi  đầu ngón chân bị xưng u tới mức làm cho mất góc độ bình thường và trông có vẻ như gồ lên ở đầu thì đó là chứng ngón hình chùy (digital clubbing hay Hippocratic clubbing)  Đây là dấu hiệu thông thường của bệnh phổi nghiệm trọng, kể cả bệnh xơ hoá phổi (pulmonary fibrosis) và ung thư phổi. Bệnh tim và một vài bệnh dạ dày-ruột như bệnh Crohn cũng có liên quan tới chứng ngón hình chùy
Những dấu hiệu khác  Bệnh ngón hình chùy xẩy ra cho ngón tay và cũng cả cho ngón chân.  Nó có thể xẩy ra cho vài ngón nhung cũng có thể cho tất cả
 
 
Điều phải làm Cách điều trị tùy thuộc  vào nguyên nhân
16- Đau nhói nơi gót chân  Shooting pain in the heel
Plantar fascìitis là tên dùng để chỉ chứng viêm của dải mô liên kết chạy dọc dưới bàn chân do bị căng quá mức. bình thường
 
 
Những chỉ dấu khác  Cơn đau bắt đầu với bước chân đầu tiên của bạn vào buổi sáng khi xuống giường và thường ra mức độ đau tăng  dẩn trong ngày. Thông thường thì bạn  thấy đau ở một (hay cả hai) gót chân, nhưng cũng có thể bạn cảm thấy đau nơi cung hay mu bàn chân. Nguyên nhân là do bạn chạy hay nhảy nhiều, nhưng cũng có thể là vì sự chống đỡ cho bàn chân không đủ mạnh. Bạn có nguy cơ bị chứng đau này nếu đi chân đất nhiều, dùng giầy quá cũ , lên cân hoặc đi nhiều trên những bề mặt cứng
Điều phải làm  Nếu bị đau nhều tuần hoặc mức độ đau ngày càng nhiều thì phải đi khám bác sĩ bộ khoa. Bạn hãy dùng giầy gót thấp, có cung vòm vững chắc, cho tới khi được trị lệu ( uống thuốc chống viêm và dùng nệm lót giầy)
17-  Bàn chân có mùi "Phee-uuuuw!" 
Bàn chân có hạch mồ hôi nhiều hơn tất cả các phần khác trong cơ thể. Ngoài ra có người chảy mô hôi nhiều , có người chảy ít. Khi bạn đi giẩy hay  bí tất, bàn chân bị bí hơi  nên các vi khuẩn đầy rẫy trên cơ thể lợi dụng môi trường ẩm sẽ sinh sôi nẩy nở, tạo ra mùi hôi
Điều phải làm  Rửa chân với sà bông khử trùng rồi  lau khô. Chà tinh bột bắp (cornstarch) hay thuốc trị mồ hôi lên gan bàn chân. Thay bí tất sau mổi lần dùng. Nên sử dụng vật liệu thiên nhiên (như bí tất bông,giầy da) hơn là vật liệu nhân tạo vì nó hút ẩm tốt hơn
18- Giầy cũ  Old shoes
Giầy cũ không còn đủ sức chống đỡ cho bàn chân . Gìầy cũ là giẩy thường đã đi được vài ba năm hoặc giẩy  thể thao đã dùng để đi bộ hoặc chạy bộ được từ 350-550 miles trở lên
 
đ
 
Những chỉ dấu khác  Vết giộp/blisters  (do giầy quá chật), vết viêm tấy trên ngón chân cái/ bunions ( do giầy quá hẹp), đau gót chân/heelpain (vì giầy không đủ sức chống đỡ )  Phần lớn người cao tuổi hay bị vì có thói quen không muốn vứt bỏ những thứ đang dùng quen
Điều phải làm  Dễ quá!!! Đi shopping mua đôi giầy mới…