PHẬT GIÁO PHÚ YÊN VÀ NHỮNG CƠN SÓNG NGẦM

Thật không vui khi tiếp tục đặt vấn đề bất cập của một số BTS Pg các tỉnh thành trước Đại hội Phật giáo toàn quốc sắp tới vào tháng 11.

Phật giáo Phú Yên qua những nhiệm kỳ trước, kể từ khi thành lập BTS PG tỉnh, do HT Tâm Thủy và HT Nguyên Đức điều hành, chưa có một Phật sự nào nổi bật về sự phát triển Phật giáo, ngoại trừ một vài sự kiện trấn áp những cơ sở do đố kỵ, do quyền lợi cá nhân, trong đó, có ĐĐ Nguyên Nguyện để giờ đây thầy phải tha phương cầu thực khi Phú Yên không còn là mảnh đất dung thân bởi những bóng ma quyền lực trong Phật giáo địa phương đầy ám ảnh.

Rồi đến vụ chùa Thanh Lương do ĐĐ Quảng Ngộ kiên cường bảo vệ tôn tượng Quán Thế Âm do ngư dân vớt lên từ biển cả, đến nay BTS không thực hiện được mưu đồ cướp tượng, đã cô lập và loại trừ ĐĐ Quảng Ngộ ra khỏi Giáo hội.

Ngoài ra còn một số tu sĩ gặp không ít khó khăn khi bị lọt vào tầm ngắm của nhị vị chức sắc Phật giáo tỉnh như chùa Linh Sơn và một vài chùa xa thành phố.

Để rồi, nhiệm kỳ mới (2017-2022) nội tình BTS PG tỉnh đã đến lúc "cơm không lành, canh không ngọt" giữa vị trưởng và phó trực. Thầy trưởng BTS xin nghỉ và yêu cầu thầy phó trực cũng phải nghỉ. Do quá tuổi quy định đối với thầy Tâm Thủy, trưởng BTS tỉnh, theo tinh thần trẻ hóa Giáo hội, nhưng thầy Nguyên Đức, tuổi chưa quá quy định, theo tinh thần quy chế hoạt động trong BTS PG các cấp, phó trực có quyền kế thừa Trưởng Ban trong những trường hợp khuyết vị có thời hạn, hoặc được Đại hội Đại biểu các cấp bầu chọn. Danh sách đệ trình lên Ban Thường trực HĐTS TW chuẩn thuận.

1./ Biên bản số 337/BB.HĐTS- họp nhân sự nhiệm kỳ VII (2017-2022) vào lúc 14g ngày 17/6/2017, tại văn phòng 2 Trung ương GHPGVN, gồm Ban chỉ đạo Đại hội TW, Ban Tôn giáo chính phủ phía Nam, cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên, Ban chỉ đạo Đại hội thống nhất cung thỉnh HT T. Tâm Thủy và HT T. Nguyên Đức vào cương vị chứng minh nhiệm kỳ 2017-2022. HT T. Đồng Tiến đảm nhận nhiệm vụ trưởng BTS có thời hạn để quy hoạch nhân sự kế tiếp. ĐĐ Nguyên Nhã, ĐĐ Nguyên Minh được giới thiệu tham gia BTS với chức vị phó BTS. Đến giữa nhiệm kỳ 2017-2022, suy cử bổ sung ĐĐ T. Nguyên Nhã giữ chức vụ phó BTS; giữa nhiệm kỳ sau 2017-2022 suy cử bổ sung ĐĐ Nguyên Nhã giữ phó thường trực BTS. Đến giữa nhiệm kỳ 2017-2022, HT T.Đồng Tiến không tiếp tục đảm nhận chức trưởng BTS thì suy cử ĐĐ Nguyên Nhã lên làm trưởng BTS.

2./ Trong Biên bản 367/BB.HĐTS ngày 26/6/2017 tại v/p 2 TW GHPGVN tiến hành phiên họp liên tịch ban nhân sự gồm có Ban chỉ đạo Đại hội Trung ương, thường trực BTS PG tỉnh Phú Yên, điều 3, mục g/ ghi: - Đến giữa nhiệm kỳ 2017-2022 được giải quyết theo 02 hướng: - Nếu HT Đồng Tiến quy hoạch nhân sự chưa hoàn tất thì suy cử bổ sung ĐĐ T.Nguyên Nhã giữ chức phó Trưởng BTT. Nếu HT Đồng Tiến quy hoạch nhân sự hoàn tất thì suy cử ĐĐ.T.Nguyên Nhã giữ chức Trưởng BTS.

*****

Trong quá trình suy cử hoặc chỉ định các BTS PG phía Nam, chỉ duy nhất tỉnh Đak nông do vừa thành lập tỉnh, thiếu nhân sự, buộc lòng suy cử ĐĐ T. Quảng Tuấn lúc bấy giờ làm tưởng BTS PG tỉnh; phần lớn trưởng BTS PG tỉnh đều là TT hoặc HT có tuổi đời và hạ lạp cao. Phú Yên không phải là mảnh đất mới, bề dày lịch sử Phật giáo Phú Yên đã có những điểm son nổi bật về chư tôn đức chân tu và những cao Tăng thạc đức từng là long tượng trong ngôi nhà chánh pháp và là thạch trụ trong Giáo hội Phật giáo trước kia. Thế thì tại sao trong hai phiên họp nhân sự giữa Trung ương Giáo hội và BTS PG tỉnh Phú Yên, cũng như cuộc họp có sự tham dự của chính quyền, Trung ương Giáo hội đều chỉ định ĐĐ Nguyên Nhã vào chức vụ Trưởng BTS hoặc phó BTT nếu quy hoạch nhân sự chưa hoàn tất?

Trong khi đó, danh sách nhân sự dự kiến của BTS PG tỉnh Phú Yên đề bạt ĐĐ Nguyên Nhã làm phó BTS kiêm phó Ban Tăng sự nhiệm kỳ 2017-2022, dĩ nhiên nhiệm kỳ trước ĐĐ Nguyên Nhã cũng chỉ là ủy viên bình thường trong tổ chức Giáo hội địa phương. Một tỉnh có bề dày lịch sử Phật giáo, nên chăng chỉ định một vị ĐĐ tài non tuổi trẻ liệu đủ kinh nghiệm và uy đức điều hành Phật sự, nhiếp chúng đại Tăng? Chưa từng đóng góp những Phật sự nổi bật hoặc có công trạng với Giáo hội. Đây là điều mà làm cho Tăng Ni cư sĩ trong tỉnh Phú Yên đặt nhiều vấn đề.

"Trong chương V của Hiến chương quy định quyền hạn của Hội Đồng Trị Sự, điều 19 mục 5 ghi: Được quyền phân công, luân chuyển nhân sự tham gia Ban Trị sự trên cơ sở trao đổi với các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền tại địa phương trong trường hợp Ban Trị sự cấp tỉnh, thành thiếu nhân sự."

Hàng ngàn tu sĩ trong một tỉnh như Phú Yên chả lẽ thiếu nhân sự để Giáo hội công cử một ĐĐ lên nhiếp chúng?

Tình hình Phật giáo Phú Yên nhiệm kỳ VII đã xảy ra những biến cố nội tại là điều khá lạ. Phú Yên cũng như Bình Định, Khánh Hòa và những tỉnh miền Trung từng là chiếc nôi đào tạo, sản sinh nhiều cao Tăng thạc đức. Các Giáo phẩm là bóng cây che mát hàng hậu học; trong Phật giáo không có "đức vâng lời" bề trên như Công giáo, nhưng Tăng Ni trẻ đều y giáo phụng hành những bậc thầy nhiều uy đức. Ngay cả hàng giáo phẩm cũng chưa từng sanh tâm tỵ hiềm, đố kỵ lẫn nhau. Đó là hình ảnh đẹp của chư tôn đức trước 1975, do Tăng sai phải phụng mệnh, không dám từ khước hà huống có việc tranh chấp ngôi vị, quyền lực như một số nơi hiện nay, mà lại là những bậc trưởng thượng trong hệ thống giáo quyền.

Vấn đề nhân sự trong BTS PG Phú Yên có hai điều lạ:

1/ HT Tâm Thủy đồng ý thôi giữ chức Trưởng BTS PG tỉnh với điều kiện thầy Nguyên Đức cũng phải nghỉ (quá tuổi quy định buộc phải nghỉ là đúng, tại sao buộc người đồng hội đồng thuyền phải nghỉ?). Chưa nói đến nhiều việc làm quá sai nguyên tắc hành chánh, vi hiến và quy chế sinh hoạt BTS PG. Theo nội quy trong tổ chức, sau khi cung cử nhân sự thông qua các BTS cấp huyện, xã, phải đệ trình lên HĐTS TW xét duyệt trước khi chuyển qua cơ quan chủ quản quyết định, nhưng thầy Tâm Thủy với tư cách trưởng BTS đã vượt cấp, để rồi Ban Tôn giáo thuộc sở Nội Vụ phải bác đơn và hướng dẫn BTS PG tỉnh làm lại theo hệ thống hành chánh quy định. Thầy Tâm Thủy cũng tự động bổ cử nhân sự, ký tên đóng dấu để tổ chức Đại hội Đại biểu nhiệm kỳ VII (2017-2022) không thông qua bất cứ ban ngành trong Phật giáo các cấp, tạo sự ngỡ ngàng cho chính quyền lẫn nội bộ Phật giáo tỉnh. Những nguyên tắc quan trọng như thế mà còn vi phạm thì còn bao nhiêu việc khuất tất khác sao tránh khỏi?

2/. Đơn Kiến nghị ngày 11/8/2017, gửi đến HĐTS TW, Ban Thường trực HĐTS, Ban chỉ đạo Đại hội TW và các ban ngành chức năng của chính quyền, thầy Nguyên Đức nêu lên 9 điểm thì hết 7 điểm quy tội thầy Tâm Thủy, một điều nói về khả năng, sức khỏe của thầy Đồng Tiến để kết luận thầy Đồng Tiến không thể đảm nhiệm chức trưởng BTS PG tỉnh. Điểm cuối cùng là tán thán quá trình tự thân đã đóng góp công sức cho Phật sự đã được HĐTS TW ghi nhận trong Thông báo 425, nguyện vọng xin được làm trưởng BTS PG tỉnh nhiệm kỳ VII (2017-2022).

Chức trưởng BTS là gì mà ai cũng ham muốn trong khi dám cạo bỏ râu tóc, cắt ái ly gia để cầu giải thoat khỏi trần lụy phiền muộn? Ai dám bảo rằng trong quá trình vận động chức quyền, đấu đá nội bộ mà không sanh phiền não trong mỗi người tu? Chưa nói đến hao tốn kinh phí mà nguồn tiền của Tam bảo do bá tánh nhịn ăn nhịn mặc đóng góp cho quý thầy tu tập! Chả lẽ con đường danh lợi ở chợ đời đang lấn sân vào cõi thiên môn? Để rồi ông Huỳnh Phước Kỷ, trưởng BTG tỉnh phải khuyên quý thầy nên hài hòa để Phật giáo được "Đoàn kết- Ổn định và Phát triển"!

*****

Nói là thế, nhưng một khi tham gia Phật sự, cũng cần người có tâm và có tầm chứ không chỉ ngồi chơi xơi nước cho hết nhiệm kỳ mà Phật sự cũng còn nguyên tệ nạn. Một khi nắm quyền mãn ước thì ít ai nghĩ đến nỗi vất vả của Tăng Ni, trái lại luôn gây khó khăn mỗi khi họ cần chứng thực giấy tờ hay cần can thiệp những rắc rối tại địa phương.

Thử đặt vấn đề, những bậc quá tuổi quy định đều tôn lên hàng chứng minh, tuổi trẻ như ĐĐ Nguyên Nhã chưa đủ tầm để đứng đầu BTS PG tỉnh, vậy HT Nguyên Đức qua nhiều nhiệm kỳ và cũng đã từng nắm giữ nhiều chức năng Phật sự, tuổi tác cũng chưa lọt vào danh sách "về vườn", có thể tái đắc cử nhiệm kỳ 2017-2022, có đủ năng lực điều hành Phật sự theo chiều hướng cởi mở và cảm thông cho Tăng Ni chăng? Có dám trả lại nguồn lợi "nghĩa trang" cho Giáo hội? Có đủ tự tin sám hối với đại chúng về những sai phạm trong quá khứ, dám mời TT T. Nguyên Nguyện trở về trụ xứ, có hỷ xả để ĐĐ Quảng Ngộ trở lại sinh hoạt trong cộng đồng Giáo hội, có sáng kiến mời chư Tăng Ni và tín đồ có năng lực tham gia Phật sự làm thay da đổi thịt cho Phật giáo Phú Yên. Và nhất là, thầy Nguyên Đức sám hối với chư tôn đức HĐTS mà thầy từng tuyên bố vụ chùa Thanh Lương :"Quý thầy ra Phú Yên, BTS tỉnh sẽ không đón tiếp? Nếu thầy Nguyên Đức đủ can đảm và thật lòng tự hoàn thiện thì Giáo hội Trung ương cần xét lại để Phú Yên khỏi đình trệ Phật sự.

*****

Xã hội ngày nay quá suy thoái, chả lẽ người tu cũng vậy sao? Chức vụ quyền lợi đã vướng vấp gót chân giải thoát, nhưng đừng để thế tục đứng ra hòa giải mà nội tình Tăng già không tự hòa giải mỗi độ Đại hội Phật giáo diễn ra, và hãy kềm hãm sự sân hận trước mặt các quan chức chính quyền trong cuộc họp mà nhị vị Hòa thượng đã đấu tố lẫn nhau qua lời nói và hành động.

MINH MẪN

19/8/2017