XEM MỌI NGƯỜI LÀ NHỮNG NGƯỜI BẠN

BẢY BƯỚC YÊU THƯƠNG 
Tác giả: Đức Đạt Lai Lạt Ma
Biên dịch: Lê Tuyên - Hiệu đính: Lê Gia

BƯỚC THỨ NHẤT:
XEM MỌI NGƯỜI LÀ NHỮNG NGƯỜI BẠN

Trong khi bạn trông mọi người quanh mình liên tục hụp lặn trong chiếc vòng luẩn quẩn của cuộc sống này,
Và dường như là họ bị cuốn vào bể lửa,
Chẳng có gì tồi tệ hơn việc bạn chỉ vận động nhằm mục tiêu tự giải phóng cho chính bản thân mình,
Và chẳng quan tâm gì đến những người mà bạn không thừa nhận qua quá trình chết đi và tái sinh

CHANDRAGOMIN, trích từ Letter to a Student

Sau khi bạn trông thấy được thái độ công bằng dành cho bạn bè, kẻ thù và những người xa lạ, bạn có được một nền tảng vững chắc cho việc xem tất cả mọi người như những người bạn thân nhất của mình. Mục tiêu này là nhằm phát triển một tình cảm chân thành dành cho mọi người. khi tình cảm yêu mến dành cho mọi người đã xuất hiện trong bạn, bạn cần đến một kỹ thuật nhằm trau dồi phát huy việc nhìn nhận tất cả mọi sinh linh như những người bạn của mình, trong kỹ thuật này bạn vận dụng những người bạn thân nhất của mình trong vai trò là gương mẫu điển hình. Thế thì ai là người bạn thân nhất của bạn?

Một phương pháp tiếp cận khác là bạn vận dụng tình yêu thương vô bờ bến mà mẹ bạn dành cho bạn để đóng vai trò là gương mẫu điển hình. Bởi vì tôi được xem là sự tái sinh của vị  Dalai Lama XIII, nên tôi đã phải sống xa nhà kể từ khi tôi được ba, bốn tuổi. Khi còn là một đứa bé, tôi thường viếng thăm mẹ tôi mỗi ngày, nếu không thế thì mẹ tôi cũng đến thăm tôi. Mẹ tôi quả thực là một người có tấm lòng nhân từ độ lượng, bà luôn sẵn lòng chăm sóc tất cả những ai nghèo khổ. Bà luôn tỏ ra tốt bụng với tất cả mọi người.

Từ khi tôi lên bốn tuổi, người cho tôi thức ăn mỗi ngày tại Lhasa là Ponpo với chiếc đầu hói và râu rậm. Khi ấy tôi rất gần gũi với ông ta, ông ta giống như người mẹ của tôi vậy. Khi tôi còn ở Dinh thự Summer để học các bài kinh Phật giáo, ông ấy luôn luôn phải ở gần bên tôi, tôi sẽ khóc ngay nếu không có ông ấy bên mình. Tôi sẽ không khóc nếu ít nhất tôi được trông thấy hình ảnh của ông qua khung cửa kính cách tôi vài mét. Ông ấy luôn luôn ở đó, nếu không thế thì tôi sẽ bật khóc ngay. Ponpo, là đầu bếp của vị Dalai Lama trước tôi, không hề, biết kể chuyện, chẳng hề biết chơi đùa và cũng chưa từng bao giờ được đi học dù ở bất kỳ lĩnh vực nào. Tôi luôn ngưỡng mộ ông ta bởi vì ông ta cho tôi ăn và chăm sóc tôi bằng tình cảm yêu thương của mình.

Theo tôi thì dường như là chúng ta, giống như các động vật khác chẳng hạn như chó và mèo, thường tôn trọng nâng niu những ai cho chúng ăn. Chúng ta yêu thương mẹ của mình không phải bởi vì bà ấy sinh ra chúng ta mà là vì bà ấy cho chúng ta sữa và chăm sóc chúng ta. Khi tôi bệnh, Ponpo liên tục ẵm tôi trên tay và ôm lấy tôi trong lòng mình. Khi bạn ôm một chú mèo con trong lòng mình, chú mèo lập tức kêu rừ rừ và trẻ con cũng thế. Tôi rất yêu mến ông ta là vậy.

Tất cả mọi người, dù có tín ngưỡng hay không, đều có thể hiểu được trải nghiệm tự nhiên này và đều có thể hiểu được rằng tình yêu thương là một cái gì đó rất quan trọng ngay khi chúng ta vừa chào đời; đó là nền tảng cơ bản của cuộc sống này. Sự tồn tại của thể xác rất cần đến tình cảm yêu thương của mọi người dành cho và rồi chúng ta cũng đáp lại những tình cảm đó bằng những tình cảm đó là những tình cảm thân thương của mình. Mặc dù tình cảm này được trộn lẫn với lòng lưu luyến, tình cảm này hoàn toàn không được đặt trên nền tảng là sự hấp dẫn về thể xác. Loại tình cảm này, mặc dù thường mang tính thiên vị, có thể được mở rộng ra và hướng đến tất cả mọi sinh linh, giúp cho nó được công bằng. Đây là những gì tôi có ý muốn nói đến những việc mở rộng lòng yêu thương.

Trong bài thiền định sau đây, nếu mối quan hệ giữa bạn và mẹ của mình không được tốt đẹp, bạn hãy hình dung một hình ảnh về một bà mẹ lý tưởng của mình, hoặc  bạn có thể vận dụng hình ảnh của các thành viên khác trong gia đình hoặc bạn bè của mình.

Thiền định

Trước tiên, chúng ta cần xem qua những nền tảng cơ bản của bài thiền định này. Khuôn khổ của bài thiền định này được thiết lập dựa vào niềm tin về sự tái sinh, nếu bạn có một chút niềm tin vào việc này, bạn có thể vận dụng nó nhằm tìm hiểu thêm về những ngụ ý phía sau khái niệm về sự tái sinh bất tận và hiểu thêm về mối quan hệ giữa bản thân mình và tất cả mọi người quanh mình.

1. Bạn hãy nghĩ mà xem, nếu có sự tái sinh thì sự tồn tại tuần hoàn của bạn cho thấy rằng sự hiện sinh của bạn hoàn toàn không có điểm khởi đầu.

2. Bạn hãy suy nghĩ xem, khi bạn được sinh ra là một con non từ một con vật hay một con người, hoặc là một quả trứng từ một chú chim, một con cá, hoặc một con nhện thì khi đó chắc chắn bạn luôn cần đến một người mẹ. Và bởi vì bạn có vô số những sự hiện sinh khác nhay, nên ắt hẳn bạn cần đến vô số những bà mẹ khác nhau trong suốt những kiếp sống của mình. Ngụ ý của việc này là, mỗi sinh linh đều có một bà mẹ của riêng mình trong một lúc nào đó.

3. Bạn cần phải nhìn nhận rằng những lần bạn được sinh ra đời là vô số và thế nên con số những người mẹ của bạn cũng trở thành vô số.

4. Khi bạn suy nghĩ về những việc này, bạn sẽ nhận thấy rằng mỗi sinh linh trong kiếp sống hiện tại của mình đều đã từng là những người mẹ của bạn trong vô số những kiếp trước. Bạn đừng chối bỏ những bước này; mục tiêu ở đây không phải là buộc phải chấp nhận lối lý luận thiển cận như thế này mà là nhằm giúp bạn có được một khái niệm tương đối về tái sinh. Bạn hãy thử xem và rồi bạn sẽ thấy rằng điều này thật hữu ích biết bao.

• Bạn hãy suy nghĩ về một người bạn thân nhất của mình và xác định rằng người bạn này là một người bạn rất hữu ích, tại một lúc nào đó trong suốt quá trình liên tiếp qua vô số những kiếp sống trước đây. Bạn hãy giữ hình ảnh của người bạn này trong tâm trí mình mãi cho đến khi bạn cảm nhận được sự thay đổi về quan điểm của mình.
• Sau đó bạn dần dần nghĩ về những người bạn khác, không gần gũi thân thiết với bạn như thế, từng người một, theo cùng một cách như thế và rồi bạn sẽ nhận thấy rằng họ là những người trong vô số những kiếp sống qua. Và bạn sẽ tốn nhiều ngày để làm được điều này – thậm chí có thể nhiều tuần lễ.
• Sau đó bạn chuyển sang nghĩ về một người xa lạ - một người nào đó không giúp ích cho bạn cũng chẳng gây hại cho bạn trong kiếp sống này trong suốt những kiếp sống đã qua  cũng đã từng là những người thân thiết gần gũi của mình, giúp đỡ mình, nuôi nấng mình, là người bạn thân nhất của mình.
• Dần dần bạn mở rộng nhận thức này đến tất cả những người xa lạ - những người bạn nhìn thấy tại trạm xe buýt, những người bạn đang đi trên đường, những người trong cửa hiệu.
• Khi bạn đã đạt được một mức độ thuần thục nào đó trong việc xem những người bạn và những người xa lạ là những người đã từng nuôi dưỡng chăm sóc mình và bạn có thể cảm nhận được những thay đổi tích cực trong tâm hồn mình, khi ấy bạn hãy suy nghĩ về những người đã từng gây hại cho bạn hoặc cho bạn bè của bạn. Bạn hãy khởi đầu bằng những người đã từng nói xấu  hoặc lăng mạ bạn. Nếu bạn suy nghĩ quá sớm về những người thù địch lớn hơn của mình, những người là bạn thực sự căm thù cao độ thì những cảm xúc tiêu cực trong bạn sẽ lập tức cản đường bạn khiến bạn không thể tiếp tục tham gia bài thiền định này được nữa.
• Khi bạn cảm nhận được những thay đổi tích cực trong suy nghĩ của mình dành cho những người thù địch nho nhỏ của mình, bạn hãy cố gắng duy trì suy nghĩ tích cực đó một lúc, rồi bạn chầm chậm nghĩ về những người thù địch to lớn hơn.
Qua bài luyện tập này bạn có thể cư xử với mọi người như những người bạn của mình. Nói thì dễ nhưng làm mới khó. Bạn đừng để mình nản lòng nhé, bạn cần phải tham gia bài thiền định này lặp đi lặp lại. Dần dần bạn sẽ có thêm kinh nghiệm và mọi việc sẽ dễ dàng với bạn.

KỸ THUẬT NGẮN GỌN

Trong khi tham gia các bài thiền định này, đôi khi bạn cũng cần phải xem tất cả những người bạn gặp phải như những người bạn gặp phải như những người bạn thiết thực của mình. Ví dụ, khi bạn gặp một người xa lạ trong đám đông, bạn nghĩ: người này dường như chẳng có liên hệ gì với mình cả trong kiếp sống này nhưng trong suốt những kiếp sống trước đây thì ắt hẳn họ đã từng là mẹ, cha của mình. Theo cách này bạn sẽ dần dần phát triển được cảm xúc rằng tất cả mọi sinh linh đều là những người bạn.

ƯỚC ĐOÁN MỨC ĐỘ THÀNH CÔNG

Sau khi luyện tập liên tục bạn sẽ gặp phải hoàn cảnh sau: thậm chí khi bạn trông thấy một con rệp, bạn cũng sẽ nghĩ rằng, ồ, con vật này được sinh ra trong một hoàn cảnh thật khó khăn? Mặc dù mình là một con người và con vật này là một con rệp, trong quá khứ nó đã từng là mẹ của mình, mình là con của nó. Đã có những lúc cuộc sống của mình phụ thuộc vào nó và nó đã nâng niu chăm sóc mình, quý mến mình hơn cả chính bản thân nó. Sau khi bạn đã tham gia thiền định đủ độ, lối suy nghĩ như thế này sẽ xuất hiện một cách thanh thoát tự nhiên. Dấu hiệu cho thấy rằng bạn đã thành công trong việc nhìn nhận tất cả mọi sinh linh là những người bạn của mình, là những người đã từng dung dưỡng nuôi nấng mình, đó là khi bạn quan sát thế giới quanh mình và bạn nghĩ rằng, mọi sinh linh trên thế gian này đã chăm sóc mình trong những kiếp trước, không những một lần mà là nhiều lần.