DƯ ÂM (4)

 

Như một giòng sông, Phật giáo nói chung và PGVN nói riêng, lặng lẽ trôi chảy, thấm đượm vào mạch sống của nhân loại.Nó không ồ ạt như thác đổ, không ách tắt như ao tù, vì thế, phát triển chậm nhưng vững chắc.

                                                                ***

Giòng nước bị cô đọng trong một khu vực, dĩ nhiên nước ao tù sẽ sanh biến nhiều hệ lụy nhiêu khê không mong muốn.Khi Phật sanh tiền, đoàn thể chư Tăng là một dòng sống liên lũy không gián đoạn, không giới hạn trong một tổ chức hành chánh.4 vị đại biểu cho một giáo hội đồng nghĩa một giáo đoàn, cùng thống nhất pháp hành và tiêu chí hoằng hóa.Bố tát là phương tiện hóa giải mọi dị biệt trong tập thể, sau đó, tâm hoan hỷ như “thảo phủ địa” nghĩa là cỏ lấp khuất mặt đất, đây là sự khác biệt thái độ kiểm điểm của thế tục khó hóa giải mọi uất ức ngấm ngầm trong tâm thái còn cố chấp.

Ngày nay, không còn thuận duyên như thời chánh pháp, ít nữa là thời kỳ tượng pháp, do vậy, ít nhiều thời mạt pháp cũng đã len lõi vào “thoát hình dị tục nhưng tâm tương tục” sao khỏi nhiễm ô trọng trược.

Thừa Thiên-Huế từng một thời sản sanh nhiều bậc cao minh thạc đức, danh Tăng     thạch trụ cho PGVN lan tỏa khắp ba miền.Mãi đến ngày nay, Huế vẫn được xem là cái nôi của PGVN, vẫn còn nhiều bậc chân tu tiềm tàng trong mạch sống trầm lắng của xứ sông Hương núi Ngự. Nhưng, thật lạ lùng, khi mà  sức cám dỗ của danh và lợi làm xoáy mòn thế thái nhân tình, nó cũng lung lay những gốc cổ thụ tưởng chừng giông tố khó mà lay chuyển. Thậm chí học lý “vô thường, khổ- không, vô ngã từng nằm lòng thuở sơ tâm xuất gia, cũng dễ bị cuốn trôi theo tục lụy, theo dòng chảy đời thường.

Những danh Tăng hiện tại như cố HT T.T.Q, cố Thiền sư T.N.H, cố HT T.Q.Đ đều xem nhẹ việc sống chết, hiến tặng nắm tro tàn về với đất mẹ nước sâu, thì đâu đó, cũng tại xứ sở vương triều, ngôi bảo tháp 25 tỷ sừng sững mọc lên như thách đố nguồn cội: -“phàm sở hữu tướng giai thị hư vọng”.Vâng, tấm màn danh vọng che khuất tánh vô tướng-vô tác mà Phật giáo vốn xem là chuẩn mực cơ bản của người tu.Ôi, bậc trưởng thượng làm gương cho đàn hậu học thế sao! Còn sống mà đã chuẩn bị cho thây ma giữa lúc người dân đang nghèo đói, còn lòng từ nào dành cho chúng sanh? Chưa chết mà đã lo cho ngày chết, hà huống sao khỏi tranh danh đọat lợi lúc đương chức đương quyền!

Mỗi lần Đại hội là một lần ngấm ngầm nội biến. Rất may trong 64 Tỉnh thành, chỉ xảy ra vài nơi lục đục như vết huông có sẵn, nhưng không may lại là vết huông xảy ra tại cái nôi sản sanh nhiều danh Tăng.Trước khó khăn việc công cử nhân sự,Hiến chương quy định tuổi tác tại vị, xem ra đôi khi lúng túng cho dù Trưởng –phó đều trên bảy mươi, chả lẽ số lượng tu sĩ Thừa Thiên-Huế không còn ai đủ năng lực và đức hạnh kế thừa sao phải cần đến sự can thiệp của Đức Pháp chủ? Công cử chọn người thuộc lãnh vực HĐTS hiệp thương với BTS Tỉnh sở tại, rồi trình ký chuẩn y. Lưu nhiệm nhân sự trên bảy mươi là vi phạm hiến chương, tạo lối mòn về sau cho toàn quốc, đưa đến chạy chọt tạo thêm rạn nứt; đó là lý do GHPGVN ngày càng nhiều tệ nạn.

Nhân sự lãnh đạo, nhân thân cần có đạo đức, nhân cách của bậc xất ly mới đủ uy đức nhiếp chúng; thiếu đức tàm quý làm sao một tổ chức đủ uy tín?. Riêng HĐTS chạy theo công tác phật sự cho kịp thời gian cuối năm, đôi khi vượt nguyên tắc, bổ cử, chuyển giao, đề bạt nhân sự theo nguyên tắc mà không quan tâm địa phương đã đại hội chưa!phủ đầu như việc đã rồi, có địa phương cũng lẳng lặng không ai muốn lên tiếng. Hạnh kiên nhẫn, giữ cho trong ngoài êm đẹp, đôi khi bị lạm quyền lấn lướt cũng nên.

Một số địa phương vẫn chưa tổ chức Đại hội, Đại hội toàn quốc diễn ra cuối năm vẫn tiến hành. Hy vọng HĐTS tuyển chọn được nhân sự trẻ có đạo đức đủ uy tín và chân tu để khôi phục tinh thần Phật giáo Thừa Thiên-Huế vốn là một trong những nơi từng là mầm sống của PGVN xưa nay.

 

MINH MẪN

19/7/2022

 

 

GIÁM LUẬT – GIÁO LUẬT - GIỚI LUẬT

 

Những quốc gia cho mua bán vũ khí, thỉnh thoảng xảy ra thảm sát hàng loạt, chính phủ lúng túng trong việc giải quyết, ngăn chận; có cả rừng luật mà vẫn không tránh khỏi luật rừng của những kẻ tâm thần hiếu sát.Luật lệ mang tính trừng phạt khi đã xảy ra.hơn là ngăn chận.

Theo đạo Phật, tất cả do tâm :

 “Tâm (Ý) dẫn đầu các pháp

Tâm (Ý) chủ, tâm tạo tác

Nếu với tâm (ý) ô nhiễm,

Nói lên hay hành động.

Khổ não sẽ theo ta
Như xe theo vật kéo”.
(Kinh Pháp Cú: Phẩm Song Yếu - Yamakavagga.).

                                                              ***

Những năm gần đây, thông tin mạng thường loan tải nhiều tiêu cực trong giới tu sĩ Phật giáo.Tiêu cực xuất hiện trong mọi lĩnh vực, mọi tổ chức, mọi Tôn giáo chứ không riêng đạo Phật, tuyệt nhiên không nghe thấy Tôn giáo nào nổi cộm như Phật giáo trong nước. Người ta đặt vấn đề tại sao tu sĩ Phật giáo thường xuyên  bị bêu rếu trên cộng đồng mạng. Đây là vẫn đề, không phải chỉ xử lý “khủng hoảng truyền thông” như đá đè cỏ, tuy cỏ khó chui lên nhưng vẫn ngấm ngầm phát triển chờ cơ hội phát tán. Trước đây bộ phận TTTT của Phật giáo đã đặt vấn đề xử lý “khủng hoảng thông tin”, nhưng chả đưa đến kết quả, đâu vào đấy còn bị phản ứng ngược.

Cộng đồng mạng là cộng đồng phát biểu, truyền tải thông tin tự do không qua kiểm duyệt, ngoại trừ bị khiếu nại do thiệt hại nào đó, pháp luật mới vào cuộc.Thế thì, thay vì chú hướng vào dư luận, tại sao chúng ta không xử lý nội bộ ngay từ căn bản. Xử l;ý đây không có nghĩa trừng phạt, chế tài mà là giáo giới. Một tu sĩ ngày xưa, khi vào chùa, ngoài hai thời công phu còn phải học bốn bộ luật (tỳ ni, sa di, oai nghi, cảnh sách). Được uốn nắn từ đầu, luôn được thầy quan tâm giáo dục, đến khi thọ tỳ kheo, từ chú lên thầy đã có một nhân cách vững vàng. Sau 1975, một số sớm xa thầy tự bươn bả tiến thân, không qua trường lớp giáo luật, một số tự cạo đầu mặc áo kiếm sống, không thầy không bạn nên không đủ nhân cách của một tu sĩ đúng nghĩa, do những yếu tố bất cập đó, hành động, ý nghĩ không theo khuôn phép Thiền môn, việc tai tiếng là điều không tránh khỏi.

Dư luận cộng đồng mạng cho dù có hậu ý hay mang tính khách quan, cũng đều là tấm gương cần soi lại chính mình. Bản thân nội tình chưa tốt đẹp thì đừng lên tiếng chỉ trích các Tôn gíáo bạn. Cho dù là một giảng sư Phật giáo uyên bác, bằng cấp cao khỏi đầu, làm sao hiểu được giáo lý của các Tôn giáo khác với tính chuyên môn.Đức Lục Tổ bảo:”Hãy xét lỗi mình, đừng xét lỗi người”. Người chân tu không bao giờ phán xét kẻ khác. Cỏ vườn nhà không dọn lại lo hốt rác nhà người. Chính do tâm hướng ngoại mà hành vi, lời nói luôn bị sai phạm, ảnh hưởng đến uy tín tập thể. Người biết kềm chế,”thủ khẩu như bình” thì ai dám xúc phạm đến mình, ai dám kêu tên ra để đối chất như kiểu chợ trời? Trí thức, giảng sư sai phạm theo trí thức, giảng sư, bình dân học vụ tai tiếng theo bình dân học vụ…vì không tự nhìn lại chính mình, không trang bị nhân cách theo Giáo luật, Giới luật thì cho dù Giám luật đứng trước mặt cũng đành chịu thua.

Trước những tai tiếng có thật trong một số tu sĩ Phật giáo, Ban Giám luật ra đời, thật ra, đây chỉ là là giải pháp đối ứng, cùng lắm là chế tài, tẩn xuất một khi sự việc đã rồi. Chuyện quan trọng là giáo luật ngay từ cơ bản. Trường Phật học từ sơ cấp, trung cấp đến cao đẵng, đại học mọc khắp ba miền, chuyên cung cấp kiến thức mà không đặt nặng việc tu tập, trùng tụng luật nghi. Ngày nay, ba tháng an cư ít nơi nào có thời khóa học luật, tụng giới, rèn luyện tâm giới nghiêm túc như xưa. Không giải quyết từ căn bản thì việc chế tài không đủ đem lại uy tín cho Phật giáo. Thế gian  lúng túng trong việc giải quyết tệ nạn xã hội là vì họ chỉ nhắm đến hiện tượng. Phật giáo đã đề cao “Tâm dẫn đầu các pháp” mà không giải quyết từ trong tâm thì, Giám luật, chế tài, hay bất cứ hình thức nào mang tính trừng trị đều có tính chửa cháy.

Súng đạn chỉ là phương tiện hành động, không có súng đạn, thì dao gậy hay bất cứ cái gì cũng đều là phương tiện gây án. Giải quyết không phải từ súng đạn dao gậy mà từ giáo dục ý thức và đạo đức của con người. Trong cuộc sống, tất cả đều là phương tiện tốt nếu biết sử dụng; mọi xấu xa đừng đổ tội cho phương tiện mà hãy xem lại cách hành xử của con người. Ngôn ngữ chữ viết cũng thế, nếu đổ lỗi cho người sáng chế vì mục đích xấu, tại sao ta sử dụng để truyền tải những điều tốt đẹp? Đạo tặc dùng dao cướp giựt, đâu thể đổ tội cho thợ rèn làm dao. Mình phải biết phân biệt đâu là phương tiện, đâu là mục đích cứu cánh.

                                                             ***

Giám luật, giáo luật và giới luật cũng thế, đều là phương tiện, biết dùng phương tiện hơn là phô diễn phương tiện. Áp dụng phương tiện đúng thời, đúng vị, đúng đối tượng tức khắc vấn đề được xuôi chèo mát mái. Thiết nghĩ, Phật giáo ngày nay nên đặt nặng vấn đề giáo giới, luật giới trong mọi giai tầng  học vị. 13 ban ngành trong cơ cấu tổ chức hành chánh chỉ là hình thức, khó đem lại một tổ chức lành mạnh đầy đủ uy tín của một Tôn giáo như đạo Phật trong nước.

May mà những hệ phái lớn như Phật giáo Nam Tông, hệ phái Khất sĩ, Thiền phái Trúc Lâm có một tầm vóc uy tín nhất định; những tai tiếng chưa hề xảy ra từ những hệ phái đó.Dù sao những hệ phái này đã là xương sống để ngôi nhà PGVN được vững vàng trước giông bão thời đại.

MINH MẪN

21/7/2022

 

DƯ ÂM (3)

 

Người phụ nữ đầy quyền lực điện xuống mắng mỏ nhân viên, cho dù nhân viên đảm nhiệm ở lãnh vực khác, thế là nhân viên này lại uy hiếp một nhân viên khác, người này chuyên trách đặc nhiệm, nắm rõ văn  bản quyết định từ hệ thống dọc về nội tình Tôn giáo.

-         Tại sao ban ngành không đòan kết thống nhất với Tỉnh về nhân sự trong Tôn giáo? Lời trách mắng đay nghiến cứ như bà ta bị đánh mất cái gì ghê gớm lắm. Mà thật vậy, trong một xã hội lấy quyền lợi làm đầu thì việc ân nghĩa trong giao tế đã ràng buộc nhau khiếp lắm!

Cậu ta tức điên nhưng không nói được.Văn bản từ Bộ gửi về quyết định nhân sự cho nhiệm kỳ mới, lãnh đạo Tỉnh làm sao nắm vững. Làm việc theo sự chỉ đạo của pháp lý, nào phải do cảm tình giao tế cá nhân như những mụ chỉ nhìn xa có  ba thước đất, Tuấn thầm nghĩ! Dĩ nhiên cậu ta không thể đem văn bản tuyệt mật để thanh minh cấp trên chẳng hiểu gì trong chuyên ngành!.

 Trăng hạ tuần chéch bóng, hít một hơi dài nén đầy lồng ngực, Tuấn rão dọc bãi biển, thả muộn phiền nhiều áp lực cho cơn sóng lô xô kéo ra khỏi mép bờ.Bàn chân áp sát xuống cát, từng dòng nước thấm qua kẽ chân như được vuốt ve an ủi. Tuấn lẫm nhẫm: “kiếp người, Đời khổ theo Đời, Đạo khổ theo Đạo, cán bộ khổ theo cán bộ, dân khổ theo dân. Đức Phật nói đúng – Đời là bể khổ.Đồng lương nhẹ hơn nỗi khổ. Biết sao hơn, phải sống, phải làm việc, phải chịu áp lực từ mọi phía, phải chịu oan  mà không thể giải bày vì bí mật của nghiệp vụ!”.

                                                           ***

Đại hội Tổng kết 6 tháng cuối năm, Ban Thường trực HĐTS GHPGVN ra nghị quyết gồm 22 điều, trong dó, giải quyết những mắc mứu của Tỉnh Thừa Thiên-Huế, Bình Phước, Bà Rịa Vũng Tàu và Đồng Nai.Nhân sự quá tuổi quy định đều tấn phong lên Hội đồng chứng minh. Văn bản công khai, Tuấn chuyển lên trình cho Ban Bí thư Tỉnh, giám đốc sở như việc thanh minh công khai, lòng chàng hả dạ, ngầm cho biết rằng, không thể dùng quyền áp lực vượt qua pháp lý!

HÌnh như chưa Tôn giáo nào trong Tỉnh gặp nhiêu khê như Phật giáo mỗi khi có Đại hội, cũng chưa tu sĩ Phật giáo nào có chức quyền hào phóng khi giao tế với cán bộ đương quyền như nơi đây. Tuấn thầm nghĩ, ngoài Tỉnh này, nơi nào còn có việc chạy chọt xin lưu nhiệm, xin chức sự chằng? Có đặc trách về Tôn giáo mới thấy một số sư Tăng quá thiết tha với nhiệm vụ không lương như thế!

Tai tiếng ư? Là phàm Tăng mà, dù sao vẫn không thiếu nhiều bậc chân tu ẩn danh trong non núi đủ khỏa lấp bao lợn cợn trong một tổ chức rộng lớn như Phật giáo. Tuấn vẫn tin là vậy.

Cầm trên tay văn bản 333/HĐTS  ngày 10/7/2022 và công văn từ v/p 2. Ngày 21/4/2022 Tương thich với nội dung văn bản chuyên ngành, Tuấn yên tâm, tự an ủi mình không làm sai theo văn bản, cho dù không vừa lòng cấp trên.

                                                           ***

Trong căn phòng đầy đủ tiện nghi. H.T trưởng BTS PG Tỉnh đăm chiêu nhìn vào văn bản quyết định của Giáo Hội Trung ương; tiếng Tắc kè đánh tan bầu không khí đặc quánh như tiếc nuối vừa đánh rơi con mồi. Tắc kè còn được đánh tiếng, nhưng lòng trĩu nặng của một đời làm Tăng hao tốn bao công sức tiền của để tiếp tục lưu nhiệm, giờ đây vuột khỏi tầm tay mà không được than thở một lời. chả lẽ thân Tắc kè vẫn tự do hơn một đời làm Tăng đây sao?!!!

MINH MẪN

13/7/2022