.Không hoan hỷ & không sầu muộn.

Không vui, không buồn
Một thời Thế Tôn ở Sàketa, rừng Anjana, tại vườn Nai. Rồi thiên tử Kakudha, sau khi đêm đã gần mãn, 
với nhan sắc thù thắng chói sáng toàn khu rừng Anjana, đi đến đảnh lễ, bạch Thế Tôn: 

Thưa Sa môn, Ngài có hoan hỷ không?
Ta được cái gì, này Hiền giả, mà Ta hoan hỷ?
Nếu vậy, thưa Sa môn, có phải Ngài sầu muộn?
Ta mòn mỏi cái gì, này Hiền giả, mà Ta sầu muộn?
Vậy thời thưa Sa-môn, Ngài không hoan hỷ và không sầu muộn?
Thật như vậy, này Hiền giả.

- Làm sao, này Tỷ-kheo Ngài không có sầu muộn . Tuy vậy, Ngài cũng không có được sự hoan hỷ,
Làm sao nay Ngài lại ngồi cô độc một mình không có được hoan hỷ cũng không bị dao động?

- Thật sự, này Dạ xoa, Ta không có sầu muộn .Tuy vậy ở nơi Ta hoan hỷ không khởi lên,
Dầu nay Ta có ngồi riêng một mình cô độc ta không có hoan hỷ cũng không bị dao động.
Làm sao, này Tỷ kheo Ngài không có sầu muộn, làm sao ở nơi Ngài hoan hỷ không khởi lên,
Làm sao nay Ngài lại ngồi cô độc một mình không có được hoan hỷ cũng không bị dao động?

- Hoan hỷ chỉ có đến với người tâm sầu muộn,sầu muộn chỉ có đến với người tâm hoan hỷ,
Do vậy, vị Tỷ kheo không hoan hỷ, sầu muộn, vậy nên, này Hiền giả Ông phải biết như vậy.

- Ðã lâu, con mới thấy Bà la môn tịch tịnh, vị Tỷ kheo không sầu, cũng không có hoan hỷ

Ðã an toàn vượt khỏi 
Chỗ người đời đắm say.

(ĐTKVN, Tương Ưng Bô I, chương 2, phẩm Cấp Cô Độc, 
phần Kakudha, VNCPHVN ấn hành, tr.124)

LỜI BÀN:

Hầu hết chúng ta đều sống với những hoài niệm trong quá khứ và các dự hướng ở tương lai 
mà hiếm khi an trú vào hiện tại. Vì không thiết lập được chánh niệm để an trú nên tâm của chúng ta 
thường lang thang, chạy theo cảnh bên ngoài hoặc chơi trò trốn tìm với chính mình, buồn vui theo vọng tưởng. 

Tâm lý của chúng ta luôn dao động, lẫn lộn buồn vui. Đôi khi tâm ta rơi vào trạng thái không vui cũng 
không buồn  nhưng vì thiếu chánh niệm nên ta cảm thấy trống trải, cô đơn. 
Thậm chí một vài người sợ hãi khi phải đối diện với chính mình liền tìm cách chạy trốn như điện thoại 
tâm sự với người thân, nghe nhạc, xem phim hoặc đi ngủ. Nên những ai chưa từng trải nghiệm thiền định, 
thiết lập một đời sống hướng nội, chánh niệm tỉnh giác thì khó mà hiểu được 
sức sống nội tại và sự an tĩnh, thảnh thơi của hành giả. Thật không dễ hình dung về cách sống bình dị, 
đơn độc, thanh bần, trầm lắng, xem ra chẳng có gì vui cả, mà người ta cứ sống vậy suốt đời. 
Theo tuệ giác Thế Tôn, người ta buồn vì có vui (hết vui thì thấy buồn) và người ta vui vì có buồn 
(hết buồn thì thấy vui). Chỉ có những người thiết lập được sự bình an, tâm tư lắng đọng không bị cảnh bên 
ngoài chi phối, vượt lên sự buồn vui thường tình mới thực sự vững chải, an trú trong hạnh phúc và tịnh lạc.



''Hoa đốm'', nào thấy ai!

Nếu Khổ kia là thật
Thì không dứt được đâu!
"Khổ" sẽ theo ta mãi
Muôn đời... sống chung sầu.

Nếu Vui kia là Thật
Thì vui mãi không buồn.
Sáng qua cười hỉ hạ
Chiều ni. Lạ, sầu tuôn !

Nếu Buồn kia có thật
Sau chia ly , ai cười ?
Giọt lệ nào nhỏ xuống
Cho cây đời nụ tươi !

Nếu mây kia là thật
Làm sao hóa thành mưa .
Còn mưa kia nếu thật
Nắng chỉ là .. trong mơ .

Em xưa là Bạch Tuyết
Cuộc đời nhìn ngẩn ngơ...
Tóc chiều nay lau trắng
Chừ biết tìm.. em mô?

- Nếu Bịnh, Già có thật
  Làm sao thoát được đây ?
  Có Người ngàn xưa đó
  Đã bước qua lối này.

 Tất cả là mộng mị.
   Ai nắm được làn hương.
   Vạn sự tuồng ảo hóa.
   Chấp đắm làm đau thương..

    Nỗi khổ kia nào có
    Một khi tỉnh mộng dài 
   '' Cái Ta'' tìm đâu đó
   ''Hoa đốm'', nào thấy ai! 
Thích Tánh Tuệ