DƯ LUẬN

  

Dư luận là phản ảnh nhận định, là ý kiến một vấn đề trong một bộ phận của xã hội, dư luận có lúc đúng có khi chưa đúng.Ví dụ dư luận về vụ chùa Ba Vàng.

Ta thử đứng ngoài dư luận để thẩm định một hiện tượng tưởng chừng như hạt cát lại biến thành quả núi trong thời gian rất ngắn.Một nhà báo hoang mang chẳng hiểu “đầu tai đuôi nheo” thế nào vụ chùa Ba Vàng như một trận dịch truyền nhiễm khá nhanh.Ngay cả ông Nguyễn Thanh Sơn, nguyên  thứ trưởng Bộ ngoai giao, nguyên chủ nhiệm Ủy ban nhà nước Việt Nam ở nước ngoài cũng lấy làm lạ khi nghe việc trưng bày “xá lợi tóc” của Đức Phật tại chùa Ba Vàng trở thành vấn đề to tát, ảnh hưởng uy tín của Việt Nam đối với Myanmar về vấn đề thiếu tôn trọng bảo vật của Phật giáo Myanmar khi yêu cầu xác định bảo vật, trong khi cả đoàn Tăng lữ Miến Điện cung rước từ Myanmar qua Việt Nam; có nghĩa Tăng đoàn của Myanmar chưa đủ uy tín dưới tầm nhìn của Việt Nam? Tuy nhiên Tăng đoàn Myanmar do TT trụ trì tu viện Parami cũng khiêm tốn gửi văn bản xác nhận xá lợi tóc của Phật là từ Myanmar do Tăng đoàn Miến Điện cung rước đến VN (với lời lẽ than phiền)

 

Dư luận là quyền của dư luận, nhưng lạ là từ một điểm nhỏ do ai đó tung lên, trở thành một cao trào ăn theo. Thử hỏi những dư luận vừa qua, được mấy ai trực tiếp đến chùa Ba Vàng, trực tiếp gặp thầy Trúc Thai Minh, và trực tiếp chiêm bái “xá lợi tóc” của Đức Phật? chỉ nghe xuyên tạc là cỏ pili rồi theo đóm ăn tàn dùng lời tục tỉu xúc phạm bảo vật của Phật giáo!

 

Lạ thứ hai là thay vì tìm hiểu thực hư để xác định đúng sai, Lãnh đạo Giáo hội lại hướng theo dư luận vô căn cứ để xử phạt thầy Trúc Thái Minh.Thông tin truyền thông Giáo hội im lặng để tìm hiểu thực hư thì tổng thư ký Giáo hội lại vội ra văn bản dưới danh nghĩa: Kết luận của Ban Thường trực Hội đồng Trị sự GHPGVN để xử lý ĐĐ Thích Trúc Thái Minh với những lời lẽ thiếu tôn trọng với một bậc trí có tầm vóc và là một đồng đạo; như thế người ngoài xem tập thể Phật giáo chỉ là “cá mè một lứa”!

Trong văn bản kết luận xử lý:”sự kiện tổ chức chiêm bái và truyền thông về “Xá lợi tóc Đức Phật”tại chùa Ba Vàng đã bị dư luận xã hội phê phán, tạo ra nhiều thông tin trái chiều ảnh hưởng nghiêm trọng tới niềm tin của Phật giáo và uy tín của GHPGVN…” Phật giáo tồn tại hàng ngàn năm rồi làm sao dư luận nhất thời lại ảnh hưởng nghiêm trọng tới niềm tin Phật giáo? Chả lẽ vì dư luận mà ảnh hưởng niềm tin của Phật giáo về xá lợi tóc? Phải nói rằng ảnh hưởng đến niềm tin của Phật tử  hoặc là ảnh hưởng đến niềm tin vào Phật giáo.Một văn bản của một tổ chức Tôn giáo mà không phân biệt như thế thì làm sao nhận định đúng sai trước dư luận? chả trách tin dư luận hơn tin nội bộ, từ đó cho thấy chính đối phó dư luận của Phật giáo đã tự mình làm mất niềm tin của xã hội chứ không phải do chùa Ba Vàng làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới niềm tin Phật giáo và uy tín của GHPGVN.

Chưa nói đến nhiều vấn đề xử lý nội bộ những việc thường xuyên xảy ra,chỉ riêng chùa Ba Vàng trong thời gian qua rất nhiều vấn đề trong việc xử lý tùy hứng và mang tính chữa cháy thiếu tình lẫn lý. Một ví dụ nhỏ khi thầy Trúc Thái Minh xin chuyển hệ phái, nội quy Tăng sự và Hiến chương không có mục nào cấm, thế mà họ vẫn lạm quyền để ngăn chận, thế thì việc trưng bày xá lợi tóc của Đức Phật, cung thỉnh Tăng đoàn Myanmar hoàn toàn việc nội bộ, không theo quy định “thông báo danh mục hoạt động Tôn giáo hàng năm” theo điều 43 luật tín ngưỡng, Tôn giáo năm 2016, sao gọi là vi phạm. Việc cúng dường Tam bảo là việc làm tùy hỷ không kêu gọi sao gọi là trục lợi, chiếm đoạt tài sản…?

Bảo rằng thỉnh mời người nước ngoài về không thông báo. Theo điều 48 luật tín ngưỡng Tôn giáo năm 2016 quy định, tổ chức Tôn giáo và tổ chức Tôn giáo trực thuộc ( có nghĩa là một tổ chức chi nhánh) trước khi mời tổ chức, cá nhân nước ngoài vào VN để thực hiện các hoạt động Tôn giáo, hoạt động quan hệ quốc tế về Tôn giáo mới có trách nhiệm gửi hồ sơ đến cơ quan nhà nước có thẩm quyền quy định tại khoản 3.Như vậy chùa Ba Vàng là cơ sở tư nhân chứ không phải là một tổ chức chi nhánh.Vừa rồi, lễ Thành Đạo, chùa Phật Quang núi Dinh, Bà Rịa Vũng Tàu cũng mời Tăng đoàn Campuchea, trong đó có Tăng Thống Phật giáo về VN tham dự, không thông qua Giáo hội và chính quyền địa phương thì sao?

Việc trưng bày xá lợi tóc cho quần chúng chiêm bái không phải là cuộc triển lãm, không thuộc quy định của nghị định số 23/2019 – CP ngày 26/02/2019 về mục bảo tàng, cổ vật của hệ thống bảo tàng.

Thầy Trúc Thái Minh xuất cảnh cũng thế, với tư cách cá nhân, không xưng danh tổ chức Tôn giáo hay tổ chức Tôn giáo trực thuộc ( tức một tổ chức chi nhánh)  quy định trước khi cử chức sắc, chức việc, nhà tu hành,tín đồ tham gia hoạt động Tôn giáo,đào tạo Tôn giáo ở nước ngoài theo điều 50 luật tín ngưỡng Tôn giáo năm 2016, thầy cũng đã từng với tư cách cá nhân tham quan thăm viếng Phật giáo các nước trong những năm qua, thì quy chụp không thông qua Giáo hội và nhà nước không đúng trong lúc nầy. Hiện nay rất nhiều tu sĩ các Tôn giáo vẫn xuất cảnh với tư cách cá nhân, không cần phải thông qua tổ chức chứ không riêng thầy Trúc Thái Minh.Chùa Giác Ngộ quận 10 TP HCM thường xuyên hoạt động Tôn giáo ở nước ngoài, công khai mua đất xây chùa ở Ấn Độ cũng không thông báo giáo hội và chính quyền thì sao???

Một tu sỹ Tôn giáo, thậm chí người nước ngoài có visa du lịch, tại sao không có quyền tham gia lễ bái bất cứ cơ sở tín ngưỡng nào. Quy tội mời người nước ngoài vào VN có visa du lịch lại tham quan chùa Ba Vàng dịp lễ kỷ niệm 765 ngày sinh của vua Trần Nhân Tông là việc làm thiếu tình hữu hảo với quốc gia lân cận, và sái nguyên tắc tự do Tôn giáo.

Trong ngày lễ đầu tiên của chương trình, có cả quan chức chính quyền và chức sắc Giáo hội, sao gọi là không tổ chức chu đáo? Không chu đáo sao các ngài đến dự rồi nghe theo truyền thông lại kết tội chùa Ba Vàng? Truyền thông không được kiểm chứng…chả lẽ sinh hoạt tín ngưỡng cũng phải mời báo chí đến để kiểm chứng? (người đọc văn bản này không hiểu đây có phải là một tôn giáo hay một tổ chức chính trị!!!)

Văn bản số 22/TB-HĐTS ngày 16/01/2024 tại Hà Nội:toàn thể Ban thường trực HĐTS quyết định kỷ luật cảnh cáo ĐĐ Thích Trúc Thái Minh sám hối Ban Thường trực HĐTS và thông báo tới các BTS GHPGVN các tỉnh, thành phố; ĐĐ Thích Trúc Thái Minh phải cam kết hứa nếu tiếp tục để xảy ra những sai phạm tương tự…sẽ bị tẩn suất, tước quyền trụ trì; Chùa Ba Vàng sẽ không được tổ chức các sự kiện giao lưu quốc tế trong một năm.

Người đọc thấy gì những đoạn trong văn bản kỷ luật? Hăm dọa  tẩn suất, tước quyền trụ trì? Giả dụ với những áp lực vô lý, không xét đến bản chất sự việc do thầy Trúc Thái Minh muốn làm rạng danh Phật giáo, muốn cho thế giới thấy được nền tự do Tín ngưỡng, Tôn giáo tại VN mà chỉ nhìn hiện tượng truyền thông xã hội không hiểu gì về Phật giáo để áp đặt kỷ luật, với người trí có nhân cách họ kham nhẫn chấp nhận theo giáo lệnh, gặp người ngang bướng họ sẽ bất cần, xin ra khỏi GH thì sao? Bảo rằng hình thức là vậy,Giơ cao đánh sẻ cũng khó mà chấp nhận một văn bản như vậy.

Qua việc xử lý chùa Ba Vàng cho thấy GHPGVN quyết định vội vã, nhận thức vội vã mang tính chữa cháy đối với dư luận, chính cách đó càng làm dư luận bất tín nhiệm Giáo hội.

Đối với dư luận, một số người có thói quen “dậu đổ bìm leo” “theo đóm ăn tàn”, nên có nhiều lời lẽ thiếu đạo đức, xúc phạm niềm tin của những người tin vàoTôn giáo; họ có xu hướng theo số đông mà không tự tìm hiểu vấn đề. Những thành phần lạm dụng truyền thông xúc phạm danh dự và quyền lợi nhân , luật pháp xử lý thế nào? Xã hội hiện nay nghe và biết Ba Vàng qua báo chí, trang mạng, cũng cả tin vào báo chí, trang mạng. Nếu không căn cứ vào đó thì mấy ai tự hào là nhận xét độc lập. Do đó bị báo chí dẫn dắt theo hướng của họ vạch ra, nếu không bị lạc dẫn sao tin họ, hành xử theo họ, kể cả Giáo hội cũng theo sự xuyên tạc thiếu trung thực vội đưa đến kết luận xử lý thiếu công minh.Thử hỏi cả một Giáo hội có đủ khả năng quy tụ lượng người vào dịp lễ như tại chùa Ba Vàng chăng? Nếu thầy Trúc Thái Minh thiếu uy tín sao có thể tạo một cơ ngơi như thế; Bảo là toàn bộ hàng vạn “con nhang” u mê thì giới thanh thiếu niên, giới trí thức trong số đó không thấy được vấn đề đen tối nào sao? Đáng ra Phật giáo phải hãnh diện có một Tăng tài như thế có đâu muốn “dìm hàng”.

Hiện tượng chùa Ba Vàng qua những sự kiện nổi trội theo nghĩa đúng đắn, làm sao tránh khỏi những tâm đố kỵ từ trong nội bộ Phật giáo đến một số ngoài xã hội.Những ai hiểu chuyện về nhân cách của thầy Trúc Thái Minh, về đời sống tu tập, về kiến thức đạo đức,thì những hiện tượng bị quy chụp nếu không nói là vu khống ác cảm thì cũng là mưu đồ theo kế hoạc chủ trương nào đó, ít nữa trâu cột ghét trâu ăn!

Nhìn một hiện tượng mà không thấy bản chất thì sẽ nhận định sai lầm.Đồng ý thầy Trúc Thái Minh quá nhiều sơ hở, kể cả những bài giảng, có lẽ thầy tin rằng tâm mình không có ý sai quấy nên nói và làm một cách bộc toạc tự nhiên. Hy vọng ngoài ban Pháp chế, Tổng thư ký cần có cố vấn pháp luật và giáo luật để tránh những sai lầm vội vã vừa rồi. Trước khi phê phán,quyết định sự việc, cần xem bản chất chứ không chỉ nhìn hiện tượng mà đánh giá như việc vừa rồi; hy vọng người thay mặt Giáo hội ra văn bản cần phải cẩn trọng.

Đây là nhận định khách quan của một độc giả.

QUÁCH THƯỜNG NHIÊN (MINH MẪN)

26/01/2024 ( 16 CHẠP QUÝ MÃO )