PHẢN HỒI VIỆC QUẢN LY THÙNG CÔNG ĐỨC

Gần đây, sau thông tư số 4 của bộ Tài chánh về việc quản lý thùng công đức, mặc dù đang làm công tác quản lý các cơ sở di tích lịch sử, thế nhưng,vẫn rộ lên những lo âu chưa nên có với các am tự viện. Thêm vào đó, một vài trang mạng đưa lên những sự việc liên quan đến chùa Ba Vàng, gây xôn xao dư luận.

TT Thích Chúc Thái Minh chùa Ba Vàng xác nhận không có đoàn kiểm  tra nào đến chùa kiểm kê, và chùa cũng không tránh né việc kiểm kê theo luật định. Nguồn tin thiếu ý thức như vậy, nhà nước cần xử lý để tránh xáo trộn xã hội.

Trở lại vấn đề thông tư số 4 của Bộ Tài chánh: chương I quy dịnh chung, mục số 3. Thông tư này không điều chỉnh:

a)     Quản lý, thu chi tiền công đức, tài trợ  đối với cơ sở tín ngưỡng, cơ sở tôn giáo chưa được: chủ tịch UBND cấp tỉnh, Bộ trưởng bộ Văn hóa,thể thao và du lịch, hoặc Thủ tướng chính phủ cấp bằng xếp hạng di tích hoặc UBND cấp tỉnh đưa vào danh mục kiểm kê di tích của địa phương theo quy định của  Luật Di sản văn hóa.

b)    b) Quản lý, thu tiền công đức, tài trợ cho hoạt động Tôn giáo của tổ chức Tôn giáo, tổ chức Tôn giáo trực thuộc.

Tóm lại, 4 chương 18  điều chưa có điều khoản nào trực tiếp quản lý thùng công đức các chùa không thuộc di tích lịch sử. Có thể đây là bước đầu sau khi áp dụng thành công thông tư số 4.

Thử đặt vấn đề, nếu các chùa, cơ sở tôn giáo đặt dưới quyền kiểm soát của Bộ tài chánh như kiểm soát tài chánh, kinh tế thì sự việc sẽ như thế nào?

Một khi các trụ trì chỉ là ông từ giữ chùa ăn lương nhà nước, thế cũng tiện vì trụ trì khỏi phải trách nhiệm; nhưng chùa hư xuống cấp, liệu nhà nước tu sửa kịp thời hay phải đợi qua bao nhiêu ban bệ như một số di tích lịch sử đã phải chờ đến khi hư sập đổ nát ?.

Bao nhiêu chi phí cho cuộc sống hàng ngày nếu chùa có đông nhân khẩu, điện nước và bao việc phát sinh ai phải giải quyết.

Liệu quản lý thùng công đức được không, khi trụ trì nhận thù lao bên ngoài, ma chay đám tiệc từ gia chủ. Hoặc tín đồ cúng riêng cho chư Tăng mà không qua thùng công đức?

Ngoài phản ứng của chư Tăng trước việc quản lý thùng công đức, tín đồ sẽ phản ứng như thế nào khi họ gửi gắm đức tin vào chùa?

Sẽ còn bao nhiêu phức tạp phát sinh nếu bộ tài chánh chỉ nghĩ đến nguồn lợi trước mắt mà các cơ sở tín ngưỡng dân gian như núi Bà Đen Tây Ninh, chùa bà Châu đốc…đem lại.

Chùa là cơ sở tín ngưỡng không chỉ đáp ứng nhu cầu tâm linh cho quần chúng, mà còn là nơi tu tập cho những bậc có tâm xuất trần.Tạo hoang mang cho bậc chân tu sẽ có hậu quả khó lường.

Gần đây có những tu sĩ trẻ thiếu nhân cách, đã phô trương sự giàu có do bá tánh cúng dường Tam bảo,  làm khó chịu cho xã hội, đưa đến sự chú tâm của nhà nước. Nhưng đó chỉ là con sâu làm rầu nồi canh, không phải tuyệt đại đa số đều như thế. Những bậc chân tu rất cẩn trọng khi sử dụng đồng tiền của bá tánh, vì nhân quả không chừa một ai. Đạo Phật là đạo Nhân quả, kẻ lạm dụng của thường trụ không tránh khỏi nghiệp quả. Chỉ có người không tin nhân quả mới lạm quyền thùng công đức.

Giả dụ, nhà nước không trực tiếp quản lý thùng công đức, lập tam đầu chế gọi là ban quản trị, để dòm ngó lẫn nhau, có nghĩa không tin vào thầy trụ trì, vậy  xem nhà chùa phải chăng là một cơ sở kinh doanh?

Cơ sở kinh doanh do nhà nước quản lý đều thua lỗ, chả lẽ lập Ban quản trị nhà chùa có lời chăng?

Tóm lại, dù dưới hình thức nào thế tục xen vào Tam bảo đều không thể, trên hai ngàn năm có mặt trên đất nước này, nếu Phật giáo xảy ra như vậy, quả thật, biến Phật giáo thành thế tục đáng ghi vào sách kỷ lục thế giới.

Một văn  bản của Bộ tài chánh đưa ra thật tối nghĩa, rườm rà gây nhiều ngộ nhận.

MINH MẪN                                                                                                              24/7/2023

 

 

 

 

 

HOA LÒNG

Vu Lan 1972

Trong căn phòng hẹp trên lầu một, hàng ngày là lớp học cho khóa sinh trường Huần Luyện Giảng sư do HT Huyền Vi đảm trách, hôm ấy Phật tử tổ chức cài hoa nhân mùa Vu Lan.

Văn nghệ vườn cũng do PT trình diễn, khán thính giả tòan là tín đồ chùa Phật Quang và Tăng sinh nội trú; tôi lẫn khuất đám đông về phòng nằm đọc sách, vì không thích huyên náo, vả lại, cứ mỗi độ Vu Lan về, gợi lại trong tôi niềm ray rức nội tại như dằn vật lẫn nhau !

Lần đầu tiên tôi dự lễ Vu Lan tại chùa Vạn Thọ, Tân Định, các em GĐPT do chị An hướng dẫn, thật cảm động khi từng bàn tay bé bỏng, hồn nhiên, dâng quà lên cho cha mẹ, chúc thọ mẹ cha. Với bài hát Bông Hồng Cài áo, bằng giọng non nớt thiếu điêu luyện đệm theo động tác dâng hoa; từng khay hoa lần lượt đi vòng những người tham dự; đến trước tôi, em thiếu nữ chắp tay nghiêng đầu hỏi:

= Bạch thầy, chọn hoa nào ạ ?

Tôi lưỡng lự phân vân mặc dù cũng đã chuẩn bị cho mình một câu trả lời, buổi lễ thật cảm động nên tôi hơi bối rối, - mình phải chọn hoa nào ư ? Màu nào cũng là hoa hồng cả, thế nhưng cha mẹ còn, không thể nhận màu trắng tang tóc ! Màu hồng ? không, vì đời tôi đã thiếu tình thương từ tấm bé. Khi lọt lòng mẹ, tôi phải sống với bà con nội ngoại;   Ở quê ngoại, ruộng đồng xứ Huế cằn cỗi, nghèo nàn thê lương đến độ con trâu cũng lòi xương mông xương sườn, con người má hóp da nhăn, trẻ con làm sao lớn khỏe được khi khoai lang, khoai mì khô là món ăn hàng bữa !Trong số anh em, tuy tôi con trưởng, nhưng không được một tình thương như bao đứa con ruột cần có; sau ngày đình chiến, tôi được trả lại gia đình.

Ba tôi là giám đốc ngân hàng nông thôn ở một quận lỵ đèo heo hút gió dọc quốc lộ duyên hải song song dãy Trường sơn, gia đình theo nề nếp phong kiến lạc hậu, mẹ tôi ảnh hưởng một phong cách cư xử cay nghiệt, độc tài đối với mọi người trong gia môn, ba tôi tuy nghiêm khắc nhưng nhu nhược trước mãnh hổ của mẹ tôi, hầu như ngoài bổn phận làm ra tiền, ba tôi không có quyền gì trong gia đình, quyết định chỗ ở, xin di chuyển công tác, đến việc nuôi con gà con heo, dời bàn đổi ghế, dọn bàn thờ đều do mẹ tôi chỉ định; bà con nội ngoại rất sợ mẹ tôi, họ thường bảo – tôi và mẹ tôi xung khắc tuổi,tôi chả tin lắm, nhưng mỗi lần về sống chung là đủ  chuyện xåy ra. Phần lớn mọi đổ bể hằn hộc trong gia đình đều trút lên đầu tôi, tôi thường bị văng miểng khi ba mẹ tôi bất hòa, bị đòn lây khi em tôi làm quấy; Cái  đánh đập dành cho tôi cũng là lối hình phạt quân sự. Năm lên bảy tuổi,tôi giữ đứa em gái một hai tuổi bị té, ba tôi sút một cú phạt  "đền", rất may, tôi chỉ văng đi vài thước mà không bị  va vào  trụ "golf" nào. Mỗi lần ăn đòn, mẹ tôi bắt nằm im, gần đủ 100 roi qui định mà la khóc hoặc nhúc nhích xuýt xoa là bỏ, đánh lại từ đầu. Trên đầu, vai, lưng tôi vẫn còn vết roi nứt da từ tấm bé, những bó roi mây luôn để sẵn trong nhà như những dụng cụ tra tấn vẫn ám ảnh trong tôi. Bao đêm trái gió trở trời làm đau nhức vết  thương bị những trận đòn chí tử, tôi chỉ biết rên khẻ, hai hàng nước mắt thấm khóe giữa canh khuya trên chiếc chỏng tre ở nhà bếp, thèm được bàn tay ai đó vuốt ve an ủi.Tôi tủi thân nhìn những đứa bé cùng lứa nhà kế bên được cha mẹ âu yếm. Các buổi học ít khi được liên tục, vì phải giữ em hoặc đi chợ; Đến trường, tôi nhặt từng mãnh giấy trắng học trò hoang phí để đóng thành tập, chép bài, mượn sách của bạn về tốï chép,  vì không có tiền mua; Thức thật khuya để cố gắng học cho kịp bạn hoặc viết lại những bài mà những buổi không được đến trường; Đột xuất đi xuống, bà nhìn thấy thức khuya, thế là củi đòn giáng vào đầu, bà la hét:- mầy phá của, hao dầu đèn của tao.Thỉnh thoảng tôi bị phạt đứng trên bảng đen hoặc quì gối vì không thuộc bài, thầy đâu hiểu vì tôi không có thì giờ để học. Ngay cả cái ăn tôi cũng không đủ no,  tôi chui vào góc cửa ngồi ăn, hết bát cơm mẹ đưa, nhìn ánh mắt mẹ, thế là tôi không dám xin thêm, đành đi rửa bát. Một hôm tôi thèm cái bánh tráng nướng phồng hấp dẫn, còn thêm cục mắm ruốt, món ăn phổ biến của người dân Phan Rí, 50 xu một cái chả đáng là bao nhưng không bao giờ tôi có tiền trong túi, đành liều, tôi mua chịu, mấy hôm sau, ngườii bán bánh đòi tiền mẹ tôi, thế là một trận đòn thừa chết thiếu sống, cộng thêm một ngày bỏ đói để bù lại cái bánh tráng và cục mắm ruốt ấy..

Bao nhiêu cái khắc khe đã un đúc tôi trở thành con người cứng rắn, khô khan. Nhiều lần thoát ly gia đình, tôi về lại nội, ngoại ở Hội An và Huế rồi cũng bị bắt lại.

Tuổi trẻ không thể sống thiếu tình người trong một không khí cô đặc, nặng nề luôn lo sợ bị đe dọa đánh đập hành hạ; Khi gia đình đổi vào Phan Thiết, tôi đi qua chiếc cầu sắt, nhìn xuống giòng nước xanh chảy ra biển, tôi thèm được gieo mình xuống để  thoát khỏi nổi u ám đau buồn, tôi viết thư tuyệt mệnh để lại gia đình bên cạnh bình sữa tôi vừa khuấy cho em lúc khuya, ra đến cầu sắt lúc 05 giờ  sáng, nhìn giòng nước mang ánh sáng hiu hắt từ  các ánh đèn xa xa bên kia sân ga tàu hỏa, tôi bổng chạnh lòng nhớ lại bầy em, nhớ người cha nghiêm khắc, nhớ người mẹ cay nghiệt, tôi qua lại mấy lượt trên cầu, cuối cùng đi thẳng về nhà ga, chui qua hàng rào để vào toa xe, trốn trong cầu tiêu mãi đến khi xe chuyển bánh, tôi chả biết xe về đâu, miễn là đi khỏi cái gia đình khủng khiếp ấy. Suốt thờii gian tàu vào đến Sài gòn, tôi nhịn đói, nhịn khát, nhưng trong lòng trãi rộng niềm phấn khởi nơi chân trời mới.

Tôi phấn đấu lắm mới học kịp bạn bè khi tuổi quá quy định, nhưng cũng chả được suông sẽ, không hoàn thành bất cứ lớp học nào, vi thế, bằng tiểu học cũng không có được.. Rồi nhân duyên đến, tôi yêu màu áo giải thoát. Thật sung sướng khi mặc vào người, cái áo Nhật bình bạc màu, chừa chóp tóc giữa đầu; cuộc sống hoàn toàn mới lạ, thanh thoát, nhẹ nhàn, bây giờ chung quanh tôi những người ăn nói rất hiền dịu, từ tốn, tôi không còn thấy tầm nhìn soi bói, đe dọa – cuộc sống như là bình đẳng; Ngày tháng như  thế lớn dần theo sự trưởng thành lòng nhân huân tập từ đạo giáo.

Tôi trãi qua mấy mươi mùa Vu Lan, chứng kiến nhiều lần hoa nở trên áo, cũng bao lần tôi xao xuyến u buồn nhớ về quá khứ…

Những đám đông,hội hè giải trí đều xa lạ đối với tôi. Do vậy, tôi rút khỏi lễ cài hoa tại Phật Quang năm xưa; bé Thanh, cô gái 18 tuổi, đã mang đến tận phòng cài lên áo tôi cành hoa trắng mà không hề hỏi sự lựa chọn của tôi; Vâng, bé Thanh đã nhường cánh hoa của cô ta, một cánh hoa u buồn mất mẹ,không phải trút nổi u buồn cho tôi, nhưng Thanh muốn chia xẻ niềm vui Vu Lan với tôi. Tôi cảm xúc im lặng, mắt ngó xuống – vẫn là cánh hoa mọi năm – 23 năm trước lễ Vu Lan của GĐPT chùa Vạn Thọ – tôi ấp úng trả lời câu hỏi nghiêm túc của thiếu nữ cài hoa năm xưa:

- Cho xin cả 2 màu trắng đỏ!

Hai cánh hoa cài lên ngực áo Nhật bình giữa sự kinh ngạc của mọi người – bàn tay người thiếu nữ ngần ngại ngỡ như nghe nhầm tôi nói –rồi 2 đóa hoa vẫn nở trong tôi.

Mọi người cười ầm cả lên như điều kỳ lạ; tôi cúi xuống nhìn màu hoa trắng đỏ – màu trắng trong hay màu tang tóc hồn tôi dành cho gia đình; Màu đỏ thắm tình hiếu tử hay vết thương còn đó của đời mình…

Thanh rút lui từ lúc nào,tôi vẫn tần ngần ngắm nhìn cánh hoa trắng đang ngự trị trong tôi. Trên phòng – buổi lễ vẫn huyên náo, càng vùi sâu hồn cô lữ trong không gian u tịch riêng lẻ.

Vâng, tôi xin chọn tất cả, bởi vì máu thịt này, thân thể này, bàn tay này vẫn do cha mẹ sinh ra !

 VU LAN  1972

   MINH MẪN

 

 

 

MỘT CHẶNG ĐƯỜNG

Nếu bảo đời người là trăm năm, thì 25 năm đúng một phần tư thế kỷ. Nếu đời người 60 năm thì 25 năm non phân nửa, như thoáng chớp ngoài song!

Có nhìn lại mới thấy giấc ngủ đời người chưa no con mắt, thế mà bon chen cuộc thế trãi thảm đau thương.Sân khấu đời người là vậy, nhưng đâu phải ai cũng vậy.Ai từng tỉnh giấc Nam Kha mới tạo cho mình vỏ kén an thân, nương tựa chính ốc đảo tự thân tìm lần tánh giác, một bộ phận quá ít so với gần 7 tỷ người tràn đầy nghiệp lực áp lực nặng nề trên tinh cầu nhiều biến động.

Cũng có một bộ phận xây dựng niềm vui riêng, hoặc thanh cao, hoặc ô trọc cho quên đi kiếp dã tràng xe cát.Dĩ nhiên kiếp ô trọc lầm lủi như động vật đi vào bóng đêm, ngày mai chỉ là canh bạc, chung rượu…hôm nay. Một bộ phận nào đó gửi niềm tin lên đấng tối cao, cao bằng ý thức ngưỡng vọng. Một bộ phận phục vụ nhân sinh bằng kỷ thuật thực dụng, bằng khoa học vật lý; cũng không ít nhóm người thi vị hóa cuộc sống qua thơ văn, bút pháp, dẫu biết rằng hư hư thực thực vẫn làm như thực giữa cõi hư hư; đó là lối trốn chạy tao nhã. Nếu nghệ thuật văn hóa lồng vào văn hóa tôn giáo, văn hóa tín ngưỡng, lại là chắp cánh bềnh bồng vào lãnh vực thực thực hư hư!

Biết là hư hư, vẫn xây dựng hư hư làm thực thực cho đôi chân dẫm vào nghệ thuật thăng hoa cuộc sống.Ôi, cao nguyên nghìn trùng đất đỏ Lâm viên nuôi dưỡng những khối óc  sâu sắc, tư tưởng thanh tao từ dòng người trôi giạt, đeo theo đức tin kiên cố.Chọn bạt ngàn khí lạnh cho Buôn Ma nở hoa, một loại hoa không sắc lại có hương. 25 năm tồn tại giữa cao nguyên thiếu thốn như loài hoa mọc trên đá chênh vênh vẫn cố cho ra một sắc màu tươi nhuận, vẫn cố sống bằng dưỡng chất tình người.

Nhập thể vào hoa rừng mới cảm nhận sức sống kỳ diệu của rừng hoa,khác với hoa rừng, hoa Vô Ưu mãnh liệt với thời gian không như mỏng manh sớm nở chiều tàn. 25 năm cung cấp hương vị đa dạng với chất liệu thanh cao, hơi thở trong lành khỏe mạnh tung đi khắp nơi như dưỡng khí miễn phí. Giá trị như thế không đơn giản để tồn tại như thế. Anh em trong Ban biên tập đã trăn trở từng đêm cho mỗi kỳ báo; đầu tư não trạng nhiều hơn đi tìm chi phí in ấn.

Thấp thoáng hình bóng của những mạnh thường quân hỗ trợ ấn phí cũng như bao  tiêu, Trời sinh ra Huyền Lan sao còn sinh ra Vô Ưu để gắn vào nhau như một linh kiện cho Vô Ưu tồn tại. Sao quên được ngày nào anh Tạ Nam Trân, anh Lê Tất Sỹ xuống tận Sài gòn gõ cửa từng chùa khi Vô Ưu cụt vốn. Không cụt vốn sao được Mỹ An gặp nợ khó đòi.Người đòi nợ lắm khi vừa lái xe vừa lót dạ khoai sắn, bánh xôi…để rồi lại thui thủi ra về như người thất…Bấy giờ cái lạnh cao nguyên chưa bằng cái lạnh xót xa của anh em đối diện với tương lai của báo nhà.

Dù một phần tư đời người hay gần phân nửa kiếp sống, sự có mặt và tồn tại của Vô Ưu phải kể tuổi thọ đáng nói trong làng báo tự lập.Ơn nặng đọc giả, nghĩa nặng thầy trò Phước Hoa Long Thành, tình nặng cần mẫn của anh em Ban biên tập,trân quý những cây bút cho hương sắc đa dạng, nay được TT Giác Phổ kề vai gánh bớt một phần sức nặng, bấy nhiêu đủ cho Vô Ưu hãnh diện với thời gian, và dĩ nhiên, sự tồn tại của Vô Ưu không thể tính bằng thời gian mà tính bằng tình cảm những người đã dành cho sắc hương xứng với tên Vô Ưu của Phật giáo.

Một sân chơi lành mạnh tao nhã cho những cây bút yêu nghề, một mãnh vườn tiếp nhận mọi tình cảm cho Vô Ưu tồn tại, một công việc miệt mài của anh em điều tiết nội dung..ôi 25 năm xứng đáng cho bao tấm lòng hào hiệp.

Kỷ niệm sinh nhật 25 năm góp gió muôn phương cho ra hương sắc trân quý là việc đáng tôn vinh.

MINH MẪN

PL 2566 -  DL 2023